— Акмал, ІТ-бизнеске қызығушылығыңыз қашан пайда болды?
— Кәсіпкерлікке бейімділігім мектептен-ақ байқалды: алғаш рет ақша тапқаным — төменгі сынып оқушыларына сабақ берген кезім. Кейін Мұхаммед әл-Хорезми атындағы Ташкент ақпараттық технологиялар университетінде оқып жүріп, студенттерге ақылы түрде реферат жазып беретінмін. 2011 жылы университетті бітіріп, тәжірибе жинау үшін жұмысқа кірістім. UzEraeAlternator зауытында (GM Uzbekistan автокөліктеріне генератор шығаратын компания) және инвестициялық фирмада еңбек еттім.
Сол кезде Ташкенттен 470 шақырым қашықтағы 150 мың халқы бар Науаи қаласында тұратынмын. 2014 жылы досыммен бірге алғашқы бизнесімді — жұмсақ жиһаз бен кілемді химиялық тазалау қызметін аштым. Клиенттерге өзіміз барып, тазалық жұмыстарын істейтінбіз. Бірақ қанша тырыссақ та, бұл іс алға баспады. Кейін ұсақ стартаптардан бастап интернет жобаларға дейін тағы 15 шақты жоба болды. Барлығы сәтсіз аяқталды, бірақ әр жолы қателіктерден сабақ алып, тәжірибе жинадық.
2018 жылға қарай шағын веб-студиямыз болды. Үш-төрт адаммен жалдамалы пәтерде жұмыс істедік. Мен бәріне жауапты едім: директор, бухгалтер, маркетолог, сатушы, тіпті еден жуушы да өзім болдым :) Негізінен сайттар жасап, тапсырыспен жұмыс істедік.
– Ал PropTech саласына қалай келдіңіз? Бұл бағыт несімен қызықтырды?
— Бірде құрылыс компаниясының өкілі бізге сайт жасатып алу үшін хабарласты. Кеңсесіне барсам, адамдар ұзын-сонар кезекте тұр екен. «Не болып жатыр?» деп сұрасам, олар пәтер қарызын төлеуге келген клиенттер болып шықты. «Ақша төлеу үшін осылай кезекте тұра ма?» деп таңғалдым.
Бәрі өте тиімсіз ұйымдастырылған еді. Компанияда тауарды есепке алу үшін дүкендерге арналған бағдарлама қолданылыпты, әрі оны тек бір менеджер ғана меңгерген. Клиенттер сол менеджерден қағаз құжат алып, кассаға барып төлеп, қайта оралатын. Ал бухгалтер, кассир және басшы әрқайсысы өз есебін бөлек дайындайтын. Жұмыс процесі ауыр әрі баяу болатын.
Мен компания басшысына сатылым мен төлемдерді бір орталықтан басқаруға арналған бірыңғай CRM жүйе жасау идеясын ұсындым. Ұсыныс ұнады, көп ұзамай келісімшартқа қол қойдық. Осылайша UYSOT-тың алғашқы нұсқасы дүниеге келді.
Бағдарламаның алғашқы нұсқасын 9 айда жасап шықтық, ал кейінгі 3 айда құрылыс компаниясының барлық базасын жүйеге енгіздік. Нәтижесінде клиенттердің қарызы екі есе азайды, бизнес менеджерлерге тәуелділіктен арылды. Ең қызығы — деректерді импорттау кезінде компанияда екі пәтердің әлі сатылмағаны анықталды, ал басшысы бәрі сатылып қойған деп ойлаған.
Кейін бұл жүйені басқа құрылыс компанияларына да ұсындық, көбі бірден келісті. Бағаны көтергенде де сатып алушылар азайған жоқ. Сол кезде біз өзіміздің құнды өнім жасағанымызды түсіндік. Бірақ стартапты ары қарай дамыту үшін Науаиден Ташкентке көшу қажет болды.
Толығырақ Digitalbusiness.kz сайтында оқи аласыздар.
— Акмал, ІТ-бизнеске қызығушылығыңыз қашан пайда болды?
— Кәсіпкерлікке бейімділігім мектептен-ақ байқалды: алғаш рет ақша тапқаным — төменгі сынып оқушыларына сабақ берген кезім. Кейін Мұхаммед әл-Хорезми атындағы Ташкент ақпараттық технологиялар университетінде оқып жүріп, студенттерге ақылы түрде реферат жазып беретінмін. 2011 жылы университетті бітіріп, тәжірибе жинау үшін жұмысқа кірістім. UzEraeAlternator зауытында (GM Uzbekistan автокөліктеріне генератор шығаратын компания) және инвестициялық фирмада еңбек еттім.
Сол кезде Ташкенттен 470 шақырым қашықтағы 150 мың халқы бар Науаи қаласында тұратынмын. 2014 жылы досыммен бірге алғашқы бизнесімді — жұмсақ жиһаз бен кілемді химиялық тазалау қызметін аштым. Клиенттерге өзіміз барып, тазалық жұмыстарын істейтінбіз. Бірақ қанша тырыссақ та, бұл іс алға баспады. Кейін ұсақ стартаптардан бастап интернет жобаларға дейін тағы 15 шақты жоба болды. Барлығы сәтсіз аяқталды, бірақ әр жолы қателіктерден сабақ алып, тәжірибе жинадық.
2018 жылға қарай шағын веб-студиямыз болды. Үш-төрт адаммен жалдамалы пәтерде жұмыс істедік. Мен бәріне жауапты едім: директор, бухгалтер, маркетолог, сатушы, тіпті еден жуушы да өзім болдым :) Негізінен сайттар жасап, тапсырыспен жұмыс істедік.
– Ал PropTech саласына қалай келдіңіз? Бұл бағыт несімен қызықтырды?
— Бірде құрылыс компаниясының өкілі бізге сайт жасатып алу үшін хабарласты. Кеңсесіне барсам, адамдар ұзын-сонар кезекте тұр екен. «Не болып жатыр?» деп сұрасам, олар пәтер қарызын төлеуге келген клиенттер болып шықты. «Ақша төлеу үшін осылай кезекте тұра ма?» деп таңғалдым.
Бәрі өте тиімсіз ұйымдастырылған еді. Компанияда тауарды есепке алу үшін дүкендерге арналған бағдарлама қолданылыпты, әрі оны тек бір менеджер ғана меңгерген. Клиенттер сол менеджерден қағаз құжат алып, кассаға барып төлеп, қайта оралатын. Ал бухгалтер, кассир және басшы әрқайсысы өз есебін бөлек дайындайтын. Жұмыс процесі ауыр әрі баяу болатын.
Мен компания басшысына сатылым мен төлемдерді бір орталықтан басқаруға арналған бірыңғай CRM жүйе жасау идеясын ұсындым. Ұсыныс ұнады, көп ұзамай келісімшартқа қол қойдық. Осылайша UYSOT-тың алғашқы нұсқасы дүниеге келді.
Бағдарламаның алғашқы нұсқасын 9 айда жасап шықтық, ал кейінгі 3 айда құрылыс компаниясының барлық базасын жүйеге енгіздік. Нәтижесінде клиенттердің қарызы екі есе азайды, бизнес менеджерлерге тәуелділіктен арылды. Ең қызығы — деректерді импорттау кезінде компанияда екі пәтердің әлі сатылмағаны анықталды, ал басшысы бәрі сатылып қойған деп ойлаған.
Кейін бұл жүйені басқа құрылыс компанияларына да ұсындық, көбі бірден келісті. Бағаны көтергенде де сатып алушылар азайған жоқ. Сол кезде біз өзіміздің құнды өнім жасағанымызды түсіндік. Бірақ стартапты ары қарай дамыту үшін Науаиден Ташкентке көшу қажет болды.
Толығырақ Digitalbusiness.kz сайтында оқи аласыздар.