Бұл жазба автоматты түрде аударылған. Бастапқы тіл: Орысша
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЖАСАНДЫ ИНТЕЛЛЕКТ: ЗАҢ ҚАБЫЛДАНДЫ. СІЗДІҢ КЕЛЕСІ ҚАДАМДАРЫҢЫЗ.
Басқарушы серіктес, SOLIS Partners
7 қазан 2025 / сандық құқық, технология, сәйкестік
Құрметті клиенттер мен серіктестер,
ҚР Парламент Мәжілісі "жасанды интеллект туралы" Заң қабылдады, енді ол Сенатқа жіберілді. Ол 2026 жылдың басында күшіне енеді деп күтілуде. Бұл жай ғана кезекті құқықтық акт емес — бұл Қазақстанда бизнес жүргізу үшін жаңа шындық.
Алдыңғы, академиялық шолулардан айырмашылығы, бұл ескерту бір негізгі сұраққа жауап береді: "дәл қазір не істеуіміз керек?».
Ескерту: Бұл талдау Сенатқа жіберілген заң жобасының ағымдағы нұсқасына негізделген. Мәтін қарау кезеңінде өзгертілуі мүмкін. Біздің ұсыныстарымыз белсенді. Заң ресми түрде қабылданғаннан кейін Сіздің бизнес-процестеріңізге егжей-тегжейлі аудит жүргізу қажет.
Сіз өзіңізді "ат компаниясы" деп санайсыз ба, егер сіз деректерді талдау, болжау, чат-боттар немесе шешімдерді автоматтандыру үшін бағдарламалық жасақтаманы қолдансаңыз-бұл заң сізге қатысты.
1-қадам. Түгендеу: "бізде ai бар ма?"Барлық бағдарламалық өнімдер мен жүйелерге ішкі аудит жүргізіңіз.
- Маңызды сұрақ: сіздің жүйеңіз адамның тікелей араласуынсыз болжау, жіктеу немесе шешім қабылдау үшін машиналық оқытуды, нейрондық желілерді немесе күрделі алгоритмдерді қолдана ма?
- Не іздеу керек: клиенттерді скоринг жүйелері, NLP бар чатботтар, сайттағы ұсыныстар жүйелері, суреттерді талдауға арналған бағдарламалық жасақтама (мысалы, медицинада немесе жылжымайтын мүлікте), болжамды аналитикасы бар жабдықтау тізбегін басқару жүйелері.
- Нәтиже: жаңа заң бойынша "жасанды интеллект жүйелері" ретінде жіктелуі мүмкін жүйелердің нақты тізімі.
2-қадам. Тәуекелдердің жіктелуі: "бұл қаншалықты қауіпті?"Әрбір анықталған жүйе үшін оның ықтимал тәуекел класын Заңның 17-бабына сәйкес анықтаңыз.
- Минималды тәуекел: FAQ жауаптарына арналған ішкі чат-бот, тауарларды ұсыну жүйесі.
- Жоғары тәуекел: реттеушіге Назар аударыңыз! Кредит беру, жалдау, ауруларды диагностикалау, мемлекеттік қызметтер көрсету, сыни инфрақұрылымды басқару туралы шешімдер қабылдауға әсер ететін жүйелер. Мұндай жүйелер үшін құжаттаманы қазір дайындауды бастаңыз.
3-қадам. Деректер аудиті: "біз оны немен тамақтандырамыз?"Заң "деректер кітапханаларына" қатаң талаптар қояды (27-бап).
- Әрекет: жүйелеріңіз оқытылатын және жұмыс істейтін заңдылық пен деректер көздерін тексеріңіз.
- Негізгі сұрақ: жеке деректерді өңдеуге және пайдалануға, әсіресе модельдерді оқытуға барлық қажетті келісімдеріңіз бар ма? Сіз авторлық құқық объектілерін (мәтіндер, суреттер) тиісті лицензиясыз пайдаланасыз ба? Заңның 23 - бабы мұны өте қауіпті етеді.
Егер Сіздің бизнесіңіз осы салаларда болса, сіздің сәйкестік шығындарыңыз өседі.
- Қаржы секторы (банктер, несиелеу, сақтандыру):не күтіп тұр: АИ көмегімен қабылданған шешімдерді міндетті түрде таңбалау (21-бап). Клиенттің несиеден бас тартуды немесе сақтандыру шарттарын өзгертуді түсіндіру құқығы (16-бап). Сот процестерінің жоғары тәуекелдері. Жауапкершілікті міндетті сақтандыруға дайындалыңыз-Заңның қазіргі нұсқасы оны талап етпейді, бірақ Қоғамдық палатаның ұсыныстары мен әлемдік тәжірибе оның high-risk секторлары үшін сөзсіз енгізілуін көрсетеді.
- Не күтеді: жасанды интеллект көмегімен қабылданған шешімдерді міндетті түрде белгілеу (21-бап). Клиенттің несиеден бас тартуды немесе сақтандыру шарттарын өзгертуді түсіндіру құқығы (16-бап). Сот процестерінің жоғары тәуекелдері. Жауапкершілікті міндетті сақтандыруға дайындалыңыз-Заңның қазіргі нұсқасы оны талап етпейді, бірақ Қоғамдық палатаның ұсыныстары мен әлемдік тәжірибе оның high-risk секторлары үшін сөзсіз енгізілуін көрсетеді.
- Денсаулық сақтау және медицина: не күтіп тұр: диагностикалық жүйелер автоматты түрде жоғары тәуекел санатына жатады. Медициналық өнім ретінде валидация процедурасына және алгоритмдердің тұрақты аудитіне дайын болыңыз. Деректердің сапасы мен өкілдігіне қойылатын талаптар (10-бап) өте жоғары.
- Не күтеді: диагностикалық жүйелер автоматты түрде жоғары тәуекел санатына жатады. Медициналық өнім ретінде валидация процедурасына және алгоритмдердің тұрақты аудитіне дайын болыңыз. Деректердің сапасы мен өкілдігіне қойылатын талаптар (10-бап) өте жоғары.
- Бөлшек сауда және E-commerce: не күтіп тұр: синтетикалық мазмұнды таңбалау (21 — бап) - мысалы, егер сіз ai-ді тауар сипаттамаларын немесе кескіндерді жасау үшін қолдансаңыз. Манипуляциялық әдістерге тыйым салу (17-бап) агрессивті жекелендірілген баға жүйелерін және интрузивті жарнамалық науқандарды пайдалануды шектеуі мүмкін.
- Не күтеді: синтетикалық мазмұнды таңбалау (21 — бап) - мысалы, егер сіз ai-ді тауар сипаттамаларын немесе кескіндерді жасау үшін қолдансаңыз. Манипуляциялық әдістерге тыйым салу (17-бап) агрессивті жекелендірілген баға жүйелерін және интрузивті жарнамалық науқандарды пайдалануды шектеуі мүмкін.
- HR және рекрутинг: не күтіп тұр: үміткерлерді іріктеу жүйелері кемсітушілік тәуекелдеріне байланысты мұқият бақыланады (6-бап). Жүйенің осы немесе басқа өтініш берушіні неге қабылдамағанын түсіндіру мүмкіндігі қажет.
- Не күтеді: кандидаттарды іріктеу жүйелері кемсітушілік тәуекелдеріне байланысты мұқият бақыланады (6-бап). Жүйенің осы немесе басқа өтініш берушіні неге қабылдамағанын түсіндіру мүмкіндігі қажет.
- Жауапты адамды тағайындаңыз: компания ішінде ai Заңымен келісуге жауапты адамды немесе бөлімді анықтаңыз (мысалы, бас деректер офицері немесе аналитика бөлімінің бастығы).
- Бізден "бастапқы тексеру парағын" сұраңыз: біз Solis клиенттері үшін жоғарыда көрсетілген 1-3 қадамдарды орындау үшін егжей-тегжейлі тексеру парағын жасадық.
- Әзірлеушілермен диалогты бастаңыз: it мердігерлеріңізден немесе ішкі әзірлеу тобынан пайдаланылған алгоритмдер мен оқу деректерінің құжаттамасын сұраңыз.
- 2026 жылға арналған бюджетті жасаңыз: шығындарды кепілге қойыңыз: жүйелердің заңға сәйкестігін тексеру.Жауапкершілікті ықтимал сақтандыру.Таңбалау және құжаттаманы жүргізу жүйелерін енгізу.Алгоритмдерге тәуелсіз аудит жүргізу (20-бап).
- Жүйелердің заңға сәйкестігіне құқықтық аудит.
- Жауапкершілікті ықтимал сақтандыру.
- Таңбалау және құжаттаманы жүргізу жүйелерін енгізу.
- Алгоритмдерге тәуелсіз аудит жүргізу (20-бап).
Төменгі жол: "жасанды интеллект туралы" заң — бұл тыйым салу емес, жаңа "Жол ережелері"жиынтығы. Алдын ала дайындалғандар айыппұлдар мен беделді шығындардан аулақ болып қана қоймай, клиенттер мен серіктестерге жауапкершілік пен ашықтықты көрсете отырып, бәсекелестік артықшылыққа ие болады.
SOLIS Partners сізге бастапқы аудиттен бастап ішкі саясатты әзірлеуге және реттеушімен диалогта өкілдік етуге дейінгі барлық кезеңдерде сараптамалық қолдау көрсетуге дайын.
Бұл материалды Solis Partners дайындаған және ақпараттық сипатта. Ол заңгерлік кеңес болып табылмайды және белгілі бір құқықтық жағдайды шешкен кезде білікті заңгердің жеке консультациясының орнына қолданыла алмайды.
ИСКУССТВЕННЫЙ ИНТЕЛЛЕКТ В КАЗАХСТАНЕ: ЗАКОН ПРИНЯТ. ВАШИ СЛЕДУЮЩИЕ ШАГИ.
Управляющий партнер, SOLIS Partners
7 октября 2025 г. | Цифровое право, Технологии, Комплаенс
Уважаемые клиенты и партнеры,
Мажилис Парламента РК принял Закон «Об искусственном интеллекте», и теперь он направлен в Сенат. Ожидается, что он вступит в силу в начале 2026 года. Это не просто очередной правовой акт — это новая реальность для ведения бизнеса в Казахстане.
В отличие от наших предыдущих, более академичных обзоров, эта заметка отвечает на один главный вопрос: «Что нам делать прямо сейчас?».
ОГОВОРКА: Настоящий анализ основан на текущей версии законопроекта, направленной в Сенат. Текст может быть изменен на стадии рассмотрения. Наши рекомендации носят упреждающий характер. После официального принятия Закона требуется проведение детального аудита ваших бизнес-процессов.
Независимо от того, считаете ли вы себя «ИТ-компанией», если вы используете программное обеспечение для анализа данных, прогнозирования, чат-ботов или автоматизации решений — этот Закон касается вас.
Шаг 1. Инвентаризация: «А у нас вообще есть ИИ?»Проведите внутренний аудит всех программных продуктов и систем.
- Критический вопрос: Использует ли ваша система машинное обучение, нейросети или сложные алгоритмы для прогнозирования, классификации или принятия решений без прямого вмешательства человека?
- Что искать: Системы скоринга клиентов, чат-боты с NLP, системы рекомендаций на сайте, ПО для анализа изображений (например, в медицине или недвижимости), системы управления цепочками поставок с предиктивной аналитикой.
- Результат: Четкий список систем, которые могут быть классифицированы как «Системы искусственного интеллекта» по новому Закону.
Шаг 2. Классификация рисков: «Насколько это опасно?»Для каждой выявленной системы определите ее потенциальный класс риска согласно ст. 17 Закона.
- Минимальный риск: Внутренний чат-бот для ответов на FAQ, система рекомендаций товаров.
- Высокий риск: Фокус для регулятора! Системы, влияющие на принятие решений о кредитовании, найме, диагностике заболеваний, предоставлении госуслуг, управлении критической инфраструктурой. Для таких систем начните готовить документацию уже сейчас.
Шаг 3. Аудит данных: «Чем мы его кормим?»Закон предъявляет жесткие требования к «библиотекам данных» (ст. 27).
- Действие: Проверьте легальность и источники данных, на которых обучаются и работают ваши системы.
- Ключевой вопрос: Есть ли у вас все необходимые согласия на обработку и использование персональных данных, особенно для обучения моделей? Используете ли вы объекты авторского права (тексты, изображения) без надлежащих лицензий? Ст. 23 Закона делает это крайне рискованным.
Если ваш бизнес находится в этих отраслях, ваши затраты на комплаенс вырастут.
- Финансовый сектор (банки, кредитование, страхование):Что ждет: Обязательная маркировка решений, принятых с помощью ИИ (ст. 21). Право клиента на объяснение отказа в кредите или изменении условий страхования (ст. 16). Высокие риски судебных исков. Готовьтесь к обязательному страхованию ответственности — текущая версия Закона его не требует, но рекомендации Общественной палаты и мировая практика указывают на его неизбежное введение для high-risk секторов.
- Что ждет: Обязательная маркировка решений, принятых с помощью ИИ (ст. 21). Право клиента на объяснение отказа в кредите или изменении условий страхования (ст. 16). Высокие риски судебных исков. Готовьтесь к обязательному страхованию ответственности — текущая версия Закона его не требует, но рекомендации Общественной палаты и мировая практика указывают на его неизбежное введение для high-risk секторов.
- Здравоохранение и медицина:Что ждет: Системы диагностики автоматически попадают в категорию высокого риска. Будьте готовы к процедуре валидации как медицинского изделия и постоянному аудиту алгоритмов. Требования к качеству и репрезентативности данных (ст. 10) крайне высоки.
- Что ждет: Системы диагностики автоматически попадают в категорию высокого риска. Будьте готовы к процедуре валидации как медицинского изделия и постоянному аудиту алгоритмов. Требования к качеству и репрезентативности данных (ст. 10) крайне высоки.
- Ритейл и E-commerce:Что ждет: Маркировка синтетического контента (ст. 21) — например, если используете ИИ для генерации описаний товаров или изображений. Запрет на манипулятивные методы (ст. 17) может ограничить использование агрессивных систем персонализированного ценообразования и навязчивых рекламных кампаний.
- Что ждет: Маркировка синтетического контента (ст. 21) — например, если используете ИИ для генерации описаний товаров или изображений. Запрет на манипулятивные методы (ст. 17) может ограничить использование агрессивных систем персонализированного ценообразования и навязчивых рекламных кампаний.
- HR и рекрутинг:Что ждет: Системы отбора кандидатов находятся под пристальным вниманием из-за рисков дискриминации (ст. 6). Необходима возможность объяснить, почему система отклонила того или иного соискателя.
- Что ждет: Системы отбора кандидатов находятся под пристальным вниманием из-за рисков дискриминации (ст. 6). Необходима возможность объяснить, почему система отклонила того или иного соискателя.
- Назначьте ответственного: Определите внутри компании лицо или департамент, ответственный за compliance с Законом об ИИ (например, Chief Data Officer или руководитель отдела аналитики).
- Запросите у нас «Чек-лист первичного аудита»: Мы разработали для клиентов SOLIS детальный чек-лист для выполнения шагов 1-3, указанных выше.
- Начните диалог с разработчиками: Запросите у ваших IT-подрядчиков или внутренней команды разработки документацию на используемые алгоритмы и данные для обучения.
- Внесите бюджет на 2026 год: Заложите расходы на:Юридический аудит систем на соответствие Закону.Потенциальное страхование ответственности.Внедрение систем маркировки и ведения документации.Проведение независимого аудита алгоритмов (ст. 20).
- Юридический аудит систем на соответствие Закону.
- Потенциальное страхование ответственности.
- Внедрение систем маркировки и ведения документации.
- Проведение независимого аудита алгоритмов (ст. 20).
Итог: Закон «Об искусственном интеллекте» — это не запретительный акт, а набор новых «правил дорожного движения». Те, кто подготовится заранее, не только избегут штрафов и репутационных потерь, но и получат конкурентное преимущество, демонстрируя клиентам и партнерам ответственность и прозрачность.
SOLIS Partners готов оказать вам экспертную поддержку на всех этапах: от первичного аудита до разработки внутренних политик и представительства в диалоге с регулятором.
Настоящий материал подготовлен SOLIS Partners и носит информационный характер. Он не является юридической консультацией и не может быть использован в качестве замены персональной консультации квалифицированного юриста при разрешении конкретной правовой ситуации.
Бөлісу
