Бұл жазба автоматты түрде аударылған. Бастапқы тіл: Орысша
Өнертабыс техникасы туралы осы ақпаратты оқыған кез-келген жер адамы, тіпті ғылыми-техникалық революционер немесе патенттік әскери адам, егер қаласаңыз, жұмыста немесе өз бизнесінде төленетін рационализаторлық ұсыныс немесе патент жаза алады. Ең таңқаларлығы, күн сайын дерлік ат-ның тар саласымен айналысатын адам ғана "талдаушы", доцент немесе шенеунік емес, жаңасын жақсартып, ойлап таба алады. Әлем өзгеруде және бұрын ойлап табылған және патенттелген нәрсе, жай ғана ғылыми, "қаламның ұшында", енді нақты"техникалық шешім" ретінде мүмкіндігінше практикалық болуы керек.
Өнертапқыштар үшін мұндай табыстың төлемі Ресей Федерациясында да, әлемнің барлық елдерінде де заңмен ресми түрде бекітілген. Бізде Ресей Федерациясының "Білім және ғылым министрлігі" Қаржылық қолдау көрсетеді, мысалы, "зияткерлік меншік саласында реттеуші гильотинді іске асыру механизмін ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету"сияқты жоба. Қазір әрбір автордың жұмыс берушіден сыйақы алу үшін технологияны жақсарту құқығына Ресей Федерациясының Азаматтық кодексінің 1370-бабы кепілдік береді. Өкінішке орай, 2021 жылы Ресейдің Білім министрлігін тексеру нәтижелері бойынша 26,0 миллиард рубльден астам бөлінген жақын шығындардың орындалмағаны байқалды.
Мен "Ресей Федерациясы Үкіметінің 16.11.2020 № 1848 "қызметтік өнертабыстар (of), қызметтік пайдалы модельдер (PM), қызметтік өнеркәсіптік үлгілер (po) үшін сыйақы төлеу Ережелерін бекіту туралы"қаулысынан бірнеше скучно, бірақ маңызды (өйткені бұл жақсартқысы келетіндердің барлығына ақша).
Қаулының Дәйексөздері
"Жұмыс берушінің қызметтік өнертабысты пайдаланғаны үшін оның авторы болып табылатын қызметкерге осындай өнертабыс пайдаланылған соңғы 12 күнтізбелік ай үшін қызметкердің 3 орташа жалақысы мөлшерінде сыйақы төленеді.
Жұмыс берушінің қызметтік пайдалы модельді, қызметтік өнеркәсіптік үлгіні пайдаланғаны үшін осындай ӨМ, ӨҚ авторы болып табылатын қызметкерге осындай пайдалы модель, өнеркәсіптік үлгі пайдаланылған соңғы 12 күнтізбелік ай үшін қызметкердің орташа жалақысының 2 мөлшерінде сыйақы төленеді.
Сыйақыны жұмыс беруші қызметтік кімнен, қызметтік КҚ, қызметтік БҚ авторы болып табылатын қызметкерге, КҚ, КҚ пайдаланылған әрбір 12 күнтізбелік ай өткеннен кейін бір ай ішінде төлейді.
Жұмыс беруші мен қызметтік ӨҚ, қызметтік ӨҚ, қызметтік ӨҚ-ның авторы болып табылатын қызметкер арасындағы еңбек қатынастары тоқтатылған жағдайда, жұмыс беруші осы Қағидаларда белгіленген мөлшерде, тәртіппен және шарттарда осындай ӨҚ, ӨҚ-ның авторына сыйақы төлеуді жүзеге асыруға міндетті.»
Өнертабыс тарихы аз. Рационализаторлық қозғалыстың пайда болуы мен дамуы XIX–XX ғасырлар тоғысында еңбекті ұйымдастыруға және басқаруға ғылыми көзқарастың пайда болуымен байланысты.бастапқыда "рационализация" ұғымы "ғылыми басқару", "еңбекті ғылыми ұйымдастыру" (ноталар) ұғымдарының синонимі болды. Еңбекті ұйымдастыруға ғылыми көзқарас Ресейде АҚШ пен Еуропада және 1904 жылы Оралда, Лысьвада және басқа зауыттарда нота принциптерін қолдануға алғашқы әрекеттер жасалған кезде пайда болды деп саналады. Бірінші дүниежүзілік соғысқа дейін Ресейде бірнеше кәсіпорындар болды, олардың жұмысы ноталардың негізін қалаушы американдық инженер Тейлордың жүйесі бойынша ұйымдастырылды. Ал рационализаторлық қозғалыстың алғашқы отандық мектептері 1921 жылдан басталады.
Қазір қазіргі әлемде барлық елдер экономикалық дамуда көшбасшы болып табылады, ат-да инновациялық қызмет пен рацепродукцияларды ынталандыру саясатын жүргізуде.
Мысалы, ҚХР, АҚШ, Оңтүстік Корея, Израиль және Германиядағы ЖІӨ құрылымындағы ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға (ҒЗТКЖ, олар research and development, R&D) шығындардың үлесі жыл сайын артып келеді, ал Үндістан, Канада, Ресей, Австралия және Бразилия сияқты елдердің үкіметтері оларды төмендетеді.
АҚШ-тағы өнертабыс авторлары (FTTA, федералдық технологиялар трансферті туралы заң, 1986 ж.) бұрыннан жасалған технологияларды лицензиялаудан роялтидің шамамен 15% алды. Францияда (S. A. I. схемасы, коммерциялық және өнеркәсіптік қызмет) - 50%. Германияда (Макс Планк моделі) – технологияны берудің үштен бірі (33,3%). КСРО-да ("КСРО-дағы өнертабыстар туралы" заң) өнертабыс авторы лицензияны сату нәтижесінде түскен кірістің кем дегенде 20% -. және технологияны пайдаланудан жыл сайын алынатын пайданың 15% -. (патенттің бүкіл қолданылу мерзімі ішінде) алды. КСРО-да өнертабыстың авторы автокөлік немесе саяжай сатып алуға мүмкіндік беретін сыйақы ала алады.
ҚХР - да мемлекет бұрыннан бері рационализаторлық ұсыныстар енгізу, ғылыми зерттеулер жүргізу, кәсіпорындарда техникалық инновациялар мен өнертабыстарды енгізу бастамасын қолдап келеді, қызметкерлерді ынталандырады және марапаттайды. ҚХР-да рационализаторлық қозғалысты дамыту мәселелері мемлекеттік органдар мен қоғамдық ұйымдардың бірлесіп жүргізуіне жатады.
2021 жылы Ресейде де 486,1 миллиард рубль ғылыми зерттеулер мен азаматтық мақсаттағы әзірлемелерге жіберілді.бұл алдыңғы бюджетті бекіту кезінде 2019 жылдың аяғында жоспарланғаннан 6,3% - ға (немесе 32,8 миллиард рубльге) аз. 2022 жылға дағдарысқа дейінгі жобаларға қатысты азаматтық зерттеулер мен әзірлемелерге бөлінуді 4,8% - ға, 514,4 млрд. рубльге дейін қысқарту жоспарланған.
Жаһандық инновациялық нарықта жыл сайынғы айналым Мұнай және газ салаларын қоса алғанда, шикізат нарығының айналымынан бірнеше есе асып түседі. Ресейдің орасан зор ғылыми-техникалық әлеуеті бар екені сөзсіз, бірақ зияткерлік қызмет нәтижелері саласында (РИД) әлемдік аренада беделге ие емес. Бір жағынан, ресейлік ұйымдарға ат – да өнертапқыштық және рационализаторлық қызметті материалдық тұрғыдан көтермелеу ұсынылғанымен, екінші жағынан, заңдарда рационализаторлық ұсыныстардың авторларына сыйақы төлеудің тікелей негіздері жоқ.
Тек әдістемелік ұсыныстар бар - " рационализаторлық ұсыныстың авторы ұйым басшысына жазбаша өтініш береді, өтініш тіркеледі, содан кейін тіркелген күннен бастап 1 ай ішінде қаралады. Өтініш бойынша ұсынысты рационализаторлық деп тану немесе танудан бас тарту туралы шешім қабылданады. Мұндай өтінішті осы кәсіпорынмен еңбек қатынастары жоқ адам да бере алады".
Жалықтыратын, бірақ нақты заңды ақпарат
Рационализаторлық ұсыныс ұйым үшін жаңа деп танылады, егер:
1. Ол ұсынылғанға дейін ұйымда бірдей техникалық, ұйымдастырушылық немесе басқарушылық шешім қолданылмаған.
2. Ұйым әкімшілігінің бұйрықтарында немесе өкімдерінде көзделмеген, қызметтік тапсырманы орындау тәртібімен осы ұйымның техникалық қызметтері әзірлемеген не біріншілікке тиесілі басқа адам мәлімдемеген.
3. Ұйым үшін міндетті нормативтер (стандарттар, техникалық шарттар және т.б.) көзделмеген.
4. Рационализаторлық ұсыныс, егер ол "коммерциялық құпия" (ноу-хау) ретінде рәсімделсе және оны пайдалану экономикалық немесе басқа да оң нәтиже берсе, пайдалы деп танылады.
Технологияны жақсарту үшін ақша беру критерийлері туралы:
Алысқа жүгірмеу үшін тікелей оқу құралынан
"Рационализаторлық ұсынысты қолданудың әсері еңбек өнімділігін, өнімнің сапасын, сенімділігі мен беріктігін арттыру, материалдық және еңбек ресурстарын үнемдеу, еңбек жағдайлары мен қауіпсіздік техникасын жақсарту, экология және т. б. болуы мүмкін.
Ақпараттық көздерден, сондай-ақ ұйымның шарттарына қатысты қосымша конструкторлық немесе технологиялық пысықтаусыз басқа ұйымдардың жұмыс тәжірибесінен алынған рационализаторлық ұсыныс деп танылмайды.
Үнемдеуді құратын рационализаторлық ұсынысты енгізу шарты бойынша сыйақының ең аз мөлшері рационализаторлық ұсынысты пайдаланудың жылдық экономикалық тиімділігінің бес пайызын құрайды.
Үнемдеуді тудырмайтын рационализаторлық ұсынысты енгізу шарты бойынша сыйақының ең төменгі мөлшері еңбекақының бес ең төменгі мөлшерін құрайды.
Рационализаторлық ұсынысқа айрықша құқықты бұзушы, оның ішінде негізге алынған рационализаторлық ұсыныстың шешіміне қатысты мәліметтерді заңсыз алған және осы мәліметтерді жария еткен немесе пайдаланған адам, сондай-ақ осы Кодекстің 1555-бабының 6-тармағына сәйкес рационализаторлық ұсыныстың құпиялылығын сақтауға міндетті адам рационализаторлық ұсынысқа айрықша құқықты бұзумен келтірілген залалдарды өтеуге міндетті егер заңда немесе осы адаммен жасалған шартта өзгеше жауапкершілік көзделмесе, ұсыныс.
Рационализаторлық ұсынысты қолданған және оны пайдалану заңсыз екенін білмеген және білмеуі керек адам, оның ішінде рационализаторлық ұсынысқа кездейсоқ немесе қателесіп қол жеткізгендіктен, жауап бермейді.»
2018 жылы Бүкілресейлік өнертапқыштар мен рационализаторлар қоғамы (voir) "рационализация және өнертабыс бюросы" (NIS Brees) Ұлттық ақпараттық жүйесін құрды және рационализаторлық ұсыныс туралы куәліктер мен марапаттарды беруді жалғастырды. Сондай – ақ, сіз "біздің еліміздің басты ресурсы-интеллекттің инженерлік, ғылыми, басқарушылық және шығармашылық әлеуетін"пайдалану үшін ақшалай сыйақы ала отырып, өнеркәсіптік компаниялар мен бизнеске өз шешіміңізді ұсына аласыз))
Ресейдегі және бүкіл әлемдегі жұмыс орындарында рационализаторлықты дамыту (өзара плагиат сөзсіз) мемлекеттер тарапынан ешқандай шығынсыз экономикалық көрсеткіштердің өсуіне қол жеткізуге мүмкіндік береді, бұл ұйымдардағы инноваторларға олардың пайдасы үшін сыйақы беру тәртібін ғана реттейді (байыпты).
Жеке өзім, әзірлеуші және өнертапқыш ретінде (қазіргі уақытта life of Science патентологы ретінде жұмыс істеу тек тақырыпты әр түрлі жағынан зерттеу үшін қажет) қазіргі уақытта өнертабыстың дамуы тек ғылыми-техникалық революция үшін ғана емес, тиімді ТРИЗ арқылы, "шығармашылық" үшін жақсы және белгілі нәрсе емес, тек утилитарлық және жеңілдетілген кез-келген әдістермен ең қызықты патенттерді "айналып өту" алгоритмі.
Бұл ретте Еуразия елдерінің қайсысында және бүкіл әлемде ат-да көбірек инновациялар құрылатыны маңызды емес. Ресей Федерациясындағы өнертабыстар мен патенттік құқық объектілерінің патентке қабілеттілік шарттары, мысалы, АҚШ-та өте жақын және үнемі өнеркәсіптік тыңшылық пен ғылыми зерттеулердің көмегімен мұндай зияткерлік меншікті сөзсіз көшіру және жақсарту орын алатыны белгілі. Кез келген мемлекетте белгілер шамамен келесідей:
- Күнделікті ат тәжірибесінде біздің "өнеркәсіптік қолдану" критерийіне сәйкес келетін пайдалылық (utility).
- Жаңалық (novelty), бұл әдеби дереккөздердің деректері бойынша патенттік іздеуден кейін анықталған "техника деңгейіндегі" өнертабыстың белгілі "жаңалығы" және "белгісіздігі" критерийіне сәйкес келеді.
- Ресейдің "өнертапқыштық деңгей" туралы түсінігіне сәйкес келетін анық емес (obvious subject matter), яғни маман үшін ол қолда бар ақпарат көздеріне сәйкес технологияның "даму деңгейінен" анық емес, бірақ белгілі бір синергия, болжау мүмкін емес.
Ең қызығы, осы үш тармақтың әрқайсысын дамытуға және шексіздікке дейін арттыруға болады. Бірақ осылайша сіз әлемдегі кез-келген өнімге (қызметке немесе өнімге) әр патентті кезең-кезеңімен "айналып өтуге" ("импортты алмастыруға" және жақсартуға) болады:
- Біз айналып өту керек өнертабыстың немесе пайдалы модельдің формуласы мен сипаттамасын зерттейміз. Формуланың тәуелсіз тармағының немесе PM-нің айрықша белгілеріне ерекше назар аударамыз. Кейде зерттеу үлкен шығындарды талап етеді, бұл жалғыз штепсель.
- Біз техникалық шешімді одан әрі дамыту бағытында бір немесе бірнеше қадам жасаймыз және техникалық шешімдердің жаңа идеяларының схемаларын ТРИЗ немесе басқа шығармашылық тәсілмен сызамыз. Мұнда сіз тек тақырыпты білуіңіз керек және ойлауда еркін болудан тартынбаңыз.
- Біз жаңа пайдалы қасиеттерді анықтау үшін техникалық шешімдердің жаңа идеяларын талдаймыз және оларды әрі қарай ТРИЗ, эксперименттер және тиімділік статистикасы арқылы дамытамыз. Әлемде мұндай нәрсе бар-жоғын тексереміз. Тағы да, сізге арнайы бағдарламалық жасақтама, қымбат құрылғылар және бірінші тармақтағыдай патенттік іздеуді жүргізу мүмкіндігі қажет.
- Біз шешімнің ең қызықты идеяларын таңдап, оларды эксперименттер мен статистика арқылы технологияның жаңа нұсқаларына дейін дамытамыз. Мұнда біз түйіршіктерден дәндерді електен өткізіп, идеяларға демократиялық сайлау жасаймыз.
- Деректер базасы бойынша патенттік іздеу жүргіземіз және технологияның жаңалығына көз жеткіземіз. Егер жаңалық болмаса, біз "тізімнен" шешім опциясын алып тастаймыз. Соңғы шешім жаңа шешімді таңдауды растайды.
- Патенттік ведомствода жаңа конструкциялар мен алгоритмдерді тіркеу тәртібін анықтаймыз, Ресейде, Еуразияда немесе планетаның басқа жерлерінде жаңа өтінімдер жазамыз және береміз. Біз инновацияны растайтын белгілі бір мемлекеттен ресімделген технологияны аламыз. Біз сатамыз. Profit!
Ресей Федерациясының заңнамасына сәйкес, егер формуланың тәуелсіз тармағының немесе PM-нің әрбір белгісі қолданылса, өнертабыс заңсыз қолданылады. Осылайша, ресми түрде, біреудің өнертабыс патентін айналып өту үшін формуланың кем дегенде бір айрықша белгісін өзгерту жеткілікті.
Әрі қарай мен Ресей Федерациясындағы Өнертабыс пен патенттеудің даму жағдайын диагностикалау туралы 2018 жылдан 2022 жылға дейін егжей-тегжейлі жазғым келді, бірақ содан кейін мен дихотомиялық ойлауы бар адамдарды екі соғысушы (науқас) лагерьге (біз үшін) бөлетінімді түсіндім. бұларға қарсы), мүмкіндігінше бейтарап болуға қанша тырыссам да, объективті және статистиканы сандық салыстыру арқылы.
Сондықтан мен енді ат патенттерінің санын және олардың жіктелуін, сондай-ақ осы компания жаңартып отырған Яндекс патентінің бір мысалын келтіремін және біз оны қандай да бір жолмен "айналып өтуге" тырысамыз - жақсарту.
IT және PM патенттерін үш негізгі үлкен топқа бөлуге болады:
1. G06F
Сандық деректерді электр құрылғыларының көмегімен өңдеу (нақты есептеу модельдеріне негізделген компьютерлік жүйелер және т. б.)
2. G06Q
3. G16
Арнайы қолдану салаларына арналған ақпараттық-коммуникациялық технологиялар [АКТ].
Сондай - ақ, "g09 - Оқыту құралдары; құпия жазу; дисплейлер; жарнама және көрме дело; басып шығару және басып шығару" және "G11 – ақпарат жинақтау" және т.б. бар, бірақ тек білім, Дағдылар мен қол жетімді бағдарламалық жасақтаманың көмегімен "айналып өту" мүмкін емес-сізге жабдық қажет, әдетте қымбат.
Яндекстің қолданыстағы ресейлік патенттерінің саны бүгін (2022 жылғы 31 наурыз) 339 дана.
Енді белгілі бір өнертабысты жақсарту тәжірибесіне көшейік.
Мысалы, ru2757406c1 "мазмұн элементін жарнамалау кезінде қызмет көрсету деңгейін қамтамасыз ету әдісі мен жүйесі" патентін алайық (авторлары: Соколов Евгений Андреевич, Данилченко Андрей Петрович; патент иесі: "Яндекс"жауапкершілігі шектеулі қоғамы).
Мұны жақсартудың үш нұсқасы бар: рациондық ұсыныс (патент деңгейі үшін жеткіліксіз жақсарту (бірақ бірнеше миллионды үнемдеу), пайдалы модель (серверлерге немесе "сақтау құрылғыларына" қызмет көрсетуді жылдамырақ немесе қауіпсіз құрылғы арқылы аудару) және, сайып келгенде, өнертабыс (бұл жаңа ғана емес, сонымен қатар және қалай, қашан, неге және т.б.).
Бұл Яндекс формуласында:
"Сервистің көптеген пайдаланушыларының сандық мазмұн элементтерімен өзара әрекеттесу тарихын білдіретін деректер және сандық мазмұн элементтерін білдіретін деректер сервермен байланысты сақтау құрылғысында сақталған кезде, осы сервистің көптеген пайдаланушыларынан пайдаланушыға сандық мазмұнның көптеген элементтерін ұсыну үшін ұсынымдық сервисті іске асыратын сервер орындайтын мазмұн элементін жарнамалау кезінде сервис деңгейін қамтамасыз ету тәсілі, ал әдіс мыналарды қамтиды:
- сервердің сервистің талап етілетін деңгейі бар сандық контенттің көптеген элементтерінен элементті жарнамалауға сұрау салуын алуы, бұл ретте сервис деңгейінің сұрау салуы цифрлық контент элементі берілген және оған қатысты әрекетті орындайтын пайдаланушылардың нысаналы санына және оған қатысты мақсатты уақыт кезеңіне нұсқауларды қамтиды;
- сервердің сандық мазмұн элементін ұсынғаннан кейін әрекетті орындау ықтималдығы сервисінің көптеген пайдаланушылары арасында бөлу серверін есептеуі;
- сервердің сандық мазмұн элементі мақсатты уақыт аралығында ұсынылуы мүмкін көптеген сервис пайдаланушыларының әлеуетті пайдаланушылар санын бағалауы;
- деректер негізінде тарату үшін сервердің ықтималдық шегін есептеуі:
- сервис деңгейін сұратудағы пайдаланушылардың мақсатты саны,
- есептелген бөлу және
- пайдаланушылардың бағаланған ықтимал саны; және
- сервердің сандық мазмұн элементін сервистің көптеген пайдаланушыларының пайдаланушыларына ұсынуы, олардың таралу ықтималдығы аталған шектен асады.»
Біз жоғарыда аталған тармақтардың алгоритмін формулаға TRIZ техникасы бойынша немесе басқаша түрде қолданамыз.
Жақсартудың және "айналып өтудің" ең оңай шешімі - пайдаланушыға неғұрлым сәйкес нысандарды ұсына отырып, қызметтің дәлдігін арттыру, белгілі бір пайдаланушының мүдделерін ескермейтін стандартты бірізділікке қарсы максималды жекелендіруді жасау. Мұны мүмкіндігінше тез қалай жасауға болады? Өте қарапайым – пайдаланушыдан ұсынылған нәрсе туралы не ойлайтынын сұрап, фидбэкті көтеру арқылы. Ұсынылған мазмұнды немесе жарнаманы сенімді түрде бағалауға мотивацияны қалай арттыруға болады? Үш әдіс: 1) Әр бағалау үшін Яндекс-маркеттің кейбір ұпайларын есептеу, мысалы; 2) бағалауды тексеру үшін, мысалы, Вконтакте немесе ұялы телефон нөмірі арқылы авторизацияны пайдалану және 3) Жарнама туралы барлық фидбэк жинау үшін жеке веб-сервис жасау (Жеке кабинетте балл жинай отырып және сенімді авторизациямен, банк арқылы болса да), онда барлығы өздері үшін және болашақ сатып алулар үшін нақты артықшылықтарын жинай алады, осылайша машина жеке деректердің бөліктерін ұрламай, тікелей және толығымен адамның қалауы мен талғамын түсіне алады.
Сонымен, біз осындай сайт пен қызметті екі күнде жасаймыз, тестілейміз, бағалаудың тиімділігі, жарнаманы жекелендіру статистикасын тексереміз, аптаны ресми ережелерге сәйкес белгілейміз, Роспатент пен хобанға өтініш береміз - біз ru2706473c1 типті аналогтары бар патент аламыз " тауарлар мен/немесе қызметтер мазмұнын тарату желісі арқылы автоматтандырылған түрде ұсынумен іздеу жүйесі мен әдісі (патент иесі: Гридяев Сергей Алексеевич) немесе ru2675334c1 аналогы "сыртқы немесе ішкі жарнаманың тиімділігін анықтау жүйесі мен әдісі" (патент иесі: Стикеррайд Лимитед).
Бұл екі патент Яндекс патентін қай бағытта жақсартуға болатындығын көрсетеді, ол прототип болады, ал тағы 10 аналог (табу оңай, бірақ мұнда жеткілікті) – тексеру және мотивация бағыттарын көрсетеді.
Әрине, мұндай мысал өте өрескел, бірақ бізге тек жұмысымызда кез-келген ақпараттық технологияны қалай алуға болатындығын және оны рациондық ұсыныс үшін немесе одан ақша алу арқылы жақсарту үшін қажет.
Өте жақсы, бұл қай елде немесе ұйымда алғашқы креативті адамдар кез-келген керемет өнертабыс жасағаны маңызды емес. Ақыр соңында, бәрібір, ерте ме, кеш пе, тіпті патент құпия болса да, жеткілікті тиімді және жаппай технология (өнім) біреу көшіріліп, содан кейін жетілдіріледі. Мемлекеттер бір-бірімен бәсекелес болғанымен, егер мұндай мүмкіндік болса, ғалымдар мен шығармашылық адамдар ешқашан жер бетіндегі адамдардың максималды санына жұмыс істей алмайды.
"Адамзат тарихында 50 млн. патент берілді. Міндет - 1 миллиард жаңа өнертабыс жасау.»
Каждый землянин, даже совсем не научно-технический революционер или патентный военный, прочитавший эту информацию о методиках изобретательства, сможет при желании написать рационализаторское предложение или патент, за которые ему заплатят на работе или в своём бизнесе. И, самое удивительное, что категорически только тот, кто именно практически ежедневно занимается какой-то достаточно узкой областью ИТ, может улучшить и изобрести новое, а не «аналитик» вообще, доцент или чиновник. Мир меняется, и то, что раньше изобреталось и патентовалось, как просто научное, «на кончике пера», теперь должно быть максимально практичным, как конкретное «техническое решение».
Оплата такого заработка для изобретателей официально закреплена законом, как в РФ, так и очень поощряется во всех странах мира. У нас финансовую поддержку ещё оказывает «Минобрнауки» РФ, например, такому проекту, как «Научно-методическое обеспечение механизма реализации регуляторной гильотины в сфере интеллектуальной собственности». Сейчас право каждого автора какого-то улучшения технологий на вознаграждение от работодателя гарантировано ст. 1370 Гражданского кодекса РФ. Хотя, к сожалению, за 2021-й год по результатам проверки Минпросвещения России отмечено неисполнение выделенных близких расходов на сумму свыше 26,0 млрд. рублей, например.
Процитирую несколько скучных, но важных (ибо это деньги каждому желающему улучшить) мест из «Постановления Правительства Российской Федерации от 16.11.2020 № 1848 «Об утверждении Правил выплаты вознаграждения за служебные изобретения (ИЗ), служебные полезные модели (ПМ), служебные промышленные образцы (ПО)».
Цитаты Постановления
«За использование работодателем служебного изобретения работнику, являющемуся его автором, выплачивается вознаграждение в размере 3 средних заработных плат работника за последние 12 календарных месяцев, в которых такое изобретение было использовано.
За использование работодателем служебной полезной модели, служебного промышленного образца работнику, являющемуся автором таких ПМ, ПО, выплачивается вознаграждение в размере 2 средних заработных плат работника за последние 12 календарных месяцев, в которых такие полезная модель, промышленный образец были использованы.
Вознаграждение выплачивается работодателем работнику, являющемуся автором служебного ИЗ, служебной ПМ, служебного ПО, в течение месяца после истечения каждых 12 календарных месяцев, в которых использовались такие ИЗ, ПМ, ПО.
В случае прекращения трудовых отношений между работодателем и работником, являющимся автором служебного ИЗ, служебной ПМ, служебного ПО, работодатель обязан осуществлять выплату вознаграждения автору таких ИЗ, ПО, ПМ в размере, порядке и на условиях, установленных настоящими Правилами.»
Немного таки истории изобретательства. Зарождение и развитие рационализаторского движения связано с возникновением научного подхода к организации и управлению трудом на рубеже XIX–XX вв. Первоначально понятие «рационализация» являлось синонимом понятий «научное управление», «научная организация труда» (НОТ). Считается, что научный подход к организации труда возник в России примерно в то же время, что в США и Европе и в 1904-м г., когда на Урале, в Лысьве и других заводах делались первые попытки применения принципов НОТ. До первой мировой войны в России насчитывалось несколько предприятий, работа на которых была организована по системе американского инженера Тейлора, основоположника НОТ. А первые отечественные школы рационализаторского движения датируется 1921-м годом.
Сейчас в современном мире все страны – лидеры в экономическом развитии, проводят политику стимулирования инновационной деятельности и рацпредложений в ИТ.
Например, доли расходов на научно-исследовательские и опытно-конструкторские работы (НИОКР, они же research and development, R&D) в структуре ВВП в КНР, США, Южной Корее, Израиле и Германии ежегодно увеличиваются, а правительства таких стран, как Индия, Канада, Россия, Австралия и Бразилия их снижают.
Авторы изобретений в США (FTTA, закон о трансфере федеральных технологий, 1986-й год) давно уже получали примерно 15% роялти от передачи по лицензиям созданных технологий. Во Франции (Схема S.А.I., Служба коммерческого и промышленного характера) - 50%. В Германии (Модель Макса Планка) – одну треть (33,3%) от передачи технологии. В СССР (закон «Об изобретениях в СССР») автор изобретения получал не менее 20% от выручки в результате продажи лицензии и 15% прибыли, ежегодно получаемой от использования технологии (в течение всего срока действия патента). В СССР автор изобретения мог получить вознаграждение, которое позволяло купить машину или дачу.
В КНР тоже давно и сейчас государство поддерживает инициативу внесения рационализаторских предложений, проведение научных исследований, внедрение технических новаторств и изобретений на предприятиях, поощряет и награждает работников. Вопросы развития рационализаторского движения в КНР относятся к совместному ведению государственных органов и общественных организаций.
В 2021-м году в России тоже на научные исследования и разработки гражданского назначения направлено 486,1 млрд. руб. Это на 6,3% (или 32,8 млрд. руб.) меньше, чем планировалось в конце 2019 года при утверждении предыдущего бюджета. На 2022 год запланировано сокращение ассигнований на гражданские исследования и разработки на 4,8% относительно докризисных проектировок, до 514,4 млрд. руб.
На глобальном инновационном рынке ежегодный оборот в несколько раз превосходит оборот сырьевого рынка, включая нефтяную и газовую отрасли. Несомненно, что Россия обладает огромным научно-техническим потенциалом, но в сфере результатов интеллектуальной деятельности (РИД) не является авторитетом на мировой арене. Хотя, с одной стороны, российским организациям рекомендовано материально поощрять изобретательскую и рационализаторскую деятельность в ИТ, а, с другой – прямые основания для выплаты вознаграждения авторам рационализаторских предложений в законах сейчас отсутствуют.
Есть только методические рекомендации – «автор рационализаторского предложения подает письменное заявление руководителю организации, заявление регистрируется, а затем рассматривается в течение 1 месяца со дня регистрации. По заявлению принимается решение о признании или отказе в признании предложения рационализаторским. Подать такое заявление может также лицо, не состоящее в трудовых отношениях с этим предприятием».
Нудная, но зато точная юридическая информация
Рационализаторским предложением признается техническое, организационное или управленческое решение, являющееся новым и полезным для организации, которой оно предложено автором (физическим лицом, или группой физических лиц) и направленное на оптимизацию производственного процесса и экономию ресурсов организации.
Рационализаторское предложение признается новым для организации, если:
1. До его подачи такое же техническое, организационное или управленческое решение не использовалось в организации.
2. Не было предусмотрено приказами или распоряжениями администрации организации, не было разработано техническими службами этой организации в порядке выполнения служебного задания либо не было заявлено другим лицом, которому принадлежит первенство.
3. Не предусмотрено обязательными для организации нормативами (стандартами, техническими условиями и т.п.).
4. Рационализаторское предложение признается полезным, если оно оформлено, как «коммерческая тайна» (ноу-хау) и его использование дает экономический или иной положительный эффект.
Про критерии для выдачи денег за улучшение технологии:
Прям из методички, чтобы далеко не бегать
«Эффект от использования рационализаторского предложения может заключаться в повышении производительности труда, качества, надежности и долговечности изделия, в экономии материальных и трудовых ресурсов, улучшении условий труда и техники безопасности, экологии и т.д.
Не признается рационализаторским предложением заимствованное из информационных источников, а также из опыта работы других организаций без дополнительной конструкторской или технологической доработки применительно к условиям организации.
Минимальный размер вознаграждения по договору на внедрение рационализаторского предложения создающим экономию составляет пять процентов от годового экономического эффекта от использования рационализаторского предложения.
Минимальный размер вознаграждения по договору на внедрение рационализаторского предложения не создающим экономию составляет пять минимальных размеров оплаты труда.
Нарушитель исключительного права на рационализаторское предложение, в том числе лицо, которое неправомерно получило сведения, касающееся решения положенного в основу рационализаторского предложения и разгласило или использовало эти сведения, а также лицо, обязанное сохранять конфиденциальность рационализаторского предложения в соответствии с пунктом 6 статьи 1555 настоящего Кодекса, обязано возместить убытки, причиненные нарушением исключительного права на рационализаторское предложение, если иная ответственность не предусмотрена законом или договором с этим лицом.
Лицо, которое использовало рационализаторское предложение и не знало и не должно было знать о том, что его использование незаконно, в том числе в связи с тем, что оно получило доступ к рационализаторскому предложению случайно или по ошибке, не несет ответственность.»
В 2018-м году Всероссийское общество изобретателей и рационализаторов (ВОИР) создало Национальную информационную систему «Бюро рационализации и изобретательства» (НИС БРИЗ) и возобновило выдачу свидетельств и наград о рационализаторском предложении вообще всем, кому только можно. Там же можно предложить своё рацрешение для промышленных компаний и бизнеса с получением денежного вознаграждения, чтобы использовать «инженерный, научный, управленческий и творческий потенциал главного ресурса нашей страны – интеллект»))
Развитие рационализаторства на рабочих местах в России и во всём мире (взаимный плагиат неизбежен) позволит добиться повышения экономических показателей без каких-либо затрат со стороны государств, урегулировав лишь порядок вознаграждения инноваторов в организациях за прибыль им же (серьёзно).
Лично меня, как разработчика и изобретателя (работа сейчас патентоведом по Life of Science только для изучения темы с разных сторон нужна) в настоящее время развитие изобретательства интересует не только для научно-технической революции через эффективный ТРИЗ, не что-то ещё хорошее и известное для «креативности», а чисто для утилитарного и упрощённого алгоритма «обхода» самых интересных патентов любыми методиками.
При этом неважно, в какой из стран Евразии и всего мира будет создано больше новаций в ИТ. Известно, что условия патентоспособности изобретений в Российской Федерации и объектов патентного права, например, в США довольно близки и постоянно с помощью промышленного шпионажа и научных исследований происходит неизбежное копирование и улучшение такой интеллектуальной собственности. В любом государстве признаки примерно такие:
- Полезность (utility), которая соответствует нашенскому критерию «промышленная применимость» в ежедневной практике ИТ.
- Новизна (novelty), что соответствует известному критерию «новизна» и «неизвестности» изобретения из «уровня техники», выявляемому после патентного поиска по данным литературных источников.
- Неочевидность (non-obvious subject matter), соответствующий российскому пониманию «изобретательского уровня», т. е. для специалиста оно явным образом логически не следует из «уровня» развития техники по данным имеющихся источников информации, а является некой синергией, достаточно непредсказуемой.
Самое прикольное, что каждый из этих трёх пунктов можно развивать и увеличивать до бесконечности. А вот таким способом можно «обойти» («импортзаместить» и улучшить) каждый патент на любой продукт (услугу или товар) в мире поэтапно:
- Изучаем формулу и описание изобретения или полезной модели, которое необходимо обойти. Обращаем особое внимание на отличительные признаки независимого пункта формулы ИЗ или ПМ. Иногда для изучения требуются большие затраты, это то и есть единственный затык.
- Делаем один или несколько шагов в направлении дальнейшего развития технического решения и зарисовываем схемы новых идей технических решений с помощью ТРИЗ или иным креативным способом. Тут нужно просто знать предмет и не стесняться быть свободным в мышлении.
- Анализируем новые идеи технических решений, с целью выявления новых полезных качеств и развиваем их далее с помощью тоже ТРИЗ, экспериментов и статистики эффективности. Проверяем, нет ли такого в мире уже. И вот опять часто нужен специальный софт, дорогие приборы и умение проводить патентный поиск, как в первом пункте.
- Отбираем наиболее интересные идеи решения и развиваем их до новых вариантов технологии через эксперименты и статистику. Здесь просеиваем зёрна от плевел и делаем демократические выборы идеям.
- Проводим патентный поиск по базам данных и убеждаемся в новизне технологии. Если новизны нет – исключаем вариант решения «из списка». Окончательное подтверждаем выбор нового решения.
- Определяем порядок регистрации новых конструкций и алгоритмов в патентном ведомстве, пишем и подаём новые заявки на ИЗ и ПМ в России, Евразии или для других мест планеты. Получаем оформленную технологию от какого-то государства с подтверждением инновационности. Продаём. Profit!
В соответствии с законодательством РФ, изобретение только тогда используется незаконно, если использован каждый признак независимого пункта формулы ИЗ или ПМ. Таким образом, формально для обхода чужого патента на изобретение достаточно изменить хотя бы один отличительный признак формулы.
Ещё дальше я хотел написать подробно про диагностику состояния развития изобретательства и патентования в РФ по годам с 2018-го по 2022-й, но потом понял, что этим опять поделю людей с дихотомическим мышлением на два враждующих (болеющих) лагеря (за наших против этих), как бы ни старался быть максимально нейтральным, объективным и проводя просто количественные сравнения статистики.
Поэтому я теперь просто приведу количество патентов по ИТ и их классификацию, а также один пример патента Яндекса, который эта компания продлевает, как актуальный, и мы попробуем его как-либо «обойти» - улучшить.
Патенты на ИЗ и ПМ в сфере ИТ можно разделить на три основные большие группы:
1. G06F
Обработка цифровых данных с помощью электрических устройств (компьютерные системы, основанные на специфических вычислительных моделях и т.д.)
2. G06Q
Системы обработки данных или способы, специально предназначенные для административных, коммерческих, финансовых, управленческих, надзорных или прогностических целей.
3. G16
Информационные и коммуникационные технологии [ИКТ], специально предназначенные для особых областей применения.
Ещё есть «G09 - Средства обучения; тайнопись; дисплеи; рекламное и выставочное дело; печати и опечатывание» и «G11 - Накопление информации» и т.д., но там «обойти» с помощью только знаний, умений и доступного софта не получится – нужно оборудование, как правило, дорогое весьма.
Количество действующих русских патентов Яндекса сегодня (31 марта 2022 года) составляет 339 штук.
А теперь приступим к практике улучшения какого-то конкретного изобретения.
Возьмём, для примера, патент RU2757406C1 «Способ и система для обеспечения уровня сервиса при рекламе элемента контента» (Авторы: Соколов Евгений Андреевич, Данильченко Андрей Петрович; Патентообладатель: Общество с ограниченной ответственностью «Яндекс»).
Есть для улучшения этого три варианта: рацпредложение (небольшое улучшение, недостаточное для уровня патента (но экономящее пару-другую миллионов), полезная модель (перевести обслуживание серверов или «запоминающих устройств» через более быстрое или безопасное какое-то приспособление) и, наконец – изобретение (это тогда не только что нового, но и как, и когда, и почему, и т.д.).
Формула этого ИЗ Яндекса гласит:
«Способ обеспечения уровня сервиса при рекламе элемента контента, выполняемый сервером, реализующим рекомендательный сервис для предоставления множества элементов цифрового контента пользователю из множества пользователей этого сервиса, при этом данные, представляющие историю взаимодействия множества пользователей сервиса с элементами цифрового контента, и данные, представляющие элементы цифрового контента, хранятся в запоминающем устройстве, связанном с сервером, а способ включает в себя:
- получение сервером запроса на рекламу элемента из множества элементов цифрового контента с требуемым уровнем сервиса, при этом запрос уровня сервиса включает в себя указания на целевое количество пользователей, которым предоставляется элемент цифрового контента и которые выполняют в отношении него действие, и целевой период времени;
- расчет сервером распределения среди множества пользователей сервиса вероятности выполнения действия после предоставления элемента цифрового контента;
- оценивание сервером потенциального количества пользователей из множества пользователей сервиса, которым элемент цифрового контента может быть предоставлен в течение целевого периода времени;
- расчет сервером порога вероятности для распределения на основе данных, включающих в себя:
- целевое количество пользователей в запросе уровня сервиса,
- рассчитанное распределение и
- оцененное потенциальное количество пользователей; и
- предоставление сервером элемента цифрового контента пользователям из множества пользователей сервиса, имеющим вероятность в распределении, превышающую упомянутый порог.»
Применяем к формуле алгоритм вышеуказанных пунктов 1-6 по техникам ТРИЗ или иным образом.
Самое простое решение для улучшения и «обхода» - это тупо увеличить точность сервиса, предложив пользователю более релевантные объекты, сделать максимальную персонализацию в противовес стандартной унификации, которая не учитывает интересы конкретного пользователя. Как это сделать максимально быстро? Очень просто – через повышение фидбэка, спросив пользователя честно, что он думает про предлагаемое. Как увеличить мотивацию достоверно оценивать предлагаемый контент или рекламу? Три способа: 1) за каждую оценку начислять какие-то баллы Яндекс-маркета, например; 2) использовать для верификации оценки авторизацию через, например Вконтакте или номер мобильного телефона и 3) сделать отдельный веб-сервис для сбора всего фидбэка про рекламу каждому (с накоплением баллов в личном кабинете и достоверной авторизацией, хоть через банк), где все искренне смогут для себя и будущих покупок собрать свои реальные предпочтения, чтобы машина смогла понять желания и вкусы человека без кражи кусочков персональных данных, а напрямую и практически полностью.
Так, делаем такой сайт и сервис за пару дней, тестируем, проверяем месяц статистику эффективности достоверности оценок, персонализации рекламы, излагаем неделю это по формальным правилам, подаём заявку в Роспатент и хобана – получаем патент с аналогами типа RU2706473C1 «Система и способ поиска с автоматизированным предоставлением контента товаров и/или услуг посредством сети передачи данных» (Патентообладатель: Гридяев Сергей Алексеевич) или аналога RU2675334C1 «Система и способ определения эффективности внешней или внутренней рекламы» (Патентообладатель: СтикерРайд Лимитед).
Эти два патента показывают, в каком направлении можно улучшить этот патент Яндекса, который будет в нём прототипом, а ещё 10 аналогов (легко найти, но хватит уже тут) – покажут направления по верификации и мотивации.
Конечно, такой пример очень приблизительный, но он нужен нам только для иллюстрации, как взять любую информационную технологию на своей работе и улучшить её, получив деньги за рацпредложение или ИЗ.
Очень хорошо, что неважно, в какой стране или организации первые креативные люди сделали любое классное изобретение. Ведь всё равно, рано или поздно, даже, если сделать патент секретным, то достаточно прибыльная и массовая технология (товар) будет кем-то скопирована и потом улучшена. И хотя государства соревнуются между собой, то учёные и творческие люди никогда не смогут не работать на максимальное количество землян, если есть такая возможность.
«За всю историю человечества было выдано 50 млн. патентов. Задача — сделать 1 млрд. новых изобретений.»
Бөлісу
