Бұл жазба автоматты түрде аударылған. Бастапқы тіл: Орысша
Цифрландыру-бұл өмір мен өндірістің түрлі салаларына заманауи цифрлық технологияларды енгізу.
XX ғасырдың соңында IoT технологиялары мен цифрлық экономика туралы айта бастадық, ал Қазақстанда бұл кезде алғашқы ұялы телефондар пайда бола бастады. Содан бері 20 жылдан астам уақыт өтті және Заттар интернеті біз үшін үйреншікті жағдайға айналды: іс жүзінде әр үйде 26 миллиардтан астам бірлік бар ақылды құрылғылар бар.
Цифрландыру технологиялары Қазақстанда соңғы жылдары да табысты енгізілуде. Бірақ егер процесс әлдеқашан басталған болса, онда неге біз оның ауқымын көрмейміз? Бұл қарапайым: сәтті трансформацияның көрсеткіштерінің бірі-әлеуметтік, саяси және бизнес-процестерді өзгертетін және өмір сүру сапасын жақсартуға әкелетін ашық ақпарат.
Бұл не және неге?
Жаһандық цифрландыру-әсерлі естіледі. Қарапайым сөзбен айтқанда, бұл не және неге бұл бәріне жақсы?
Бастау үшін біз өмірімізді компоненттерге бөлеміз. Біз бәріміз Үкіметтің тиімділігіне, тауарлар мен қызметтерді интернеттен және желіден тыс сатып алуға, ақпарат алмасуға және пайдалануға тәуелдіміз. Цифрландыру осы процестердің барлығын жеңілдетеді.
Қазір цифрландыру қайда қолданылады:
тұрмыста;
өндірісте;
жұмыс;
мемлекеттік құрылымдарда;
бизнесте.
Тұрмыстық цифрландыру көпшілік үшін бұрыннан түсінікті әрі үйреншікті жағдайға айналды. Біз "ақылды" үй сияқты күрделі және қымбат жүйелер туралы айтпаймыз-тіпті Wi – Fi бақылауы бар қарапайым баяу пісіргіш-бұл тұрмыстық цифрландырудың жарқын мысалы. Көптеген адамдар басқа сандық жүйені – дабылды жиі қолданады. Арнайы датчик пәтерде бөгде адамдардың бар-жоғын бақылайды және олар анықталған жағдайда кезекшіге пультке белгі береді. Интрузия жағдайында бөлмеден шығуды блоктайтын неғұрлым күрделі жүйелер бар.
Өндірістік цифрландыру адам үшін монотонды физикалық еңбекті қысқартумен айналысады, Еңбек және өндірістік процестерді ұйымдастырады және бақылайды және компания қызметкерлерінің қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Қарапайым жұмысшы өз орнына машинаға барады делік, бірақ қандай да бір себептермен сирена қосылып, қызметкердің өзі Қауіпсіздік ережелерін бұзғаны туралы хабарлайды. Бейнеталдаудың бұл "ақылды" жүйесі қызметкердің цехқа каскасыз кіргенін, сигнал беріп, адамның өмірін сақтап қалғанын байқады.
Мемлекетті цифрландырудың басты жетістіктерінің бірі-құжаттарды рәсімдеу кезінде қағазбастылық пен бюрократия санының азаюы.
Цифрландыру мен автоматтандырудың айырмашылығы неде?
Цифрландыру және автоматтандыру ұғымдары жиі шатастырылады. Кейбіреулер егер кеңседе Интернетке қол жетімді компьютерлер болса, онда кәсіпорынды белгілі бір мағынада сандық деп атауға болатынына сенімді. Тек компьютер мен интернет-бұл кейбір процестерді жеңілдетуге және тіпті автоматтандыруға мүмкіндік беретін құралдар, бірақ олар сандық түрлендіруге әкелмейді.
Цифрландыру жұмыс және өндірістік процестерді автоматтандыруға және жетілдіруге ғана емес (көбінесе қажет болса да), бүкіл бизнес-модельді өзгертуге бағытталған. Автоматтандыру өндірісті жақсартады, бірақ ол кәсіпорында бизнесті жүргізу әдісін сақтайды, ал цифрлық трансформация кезінде өнімнің өзі өзгереді, клиент пен жеткізушілер арасындағы қатынастар, компанияның орналасуы өзгереді. Бұл кәсіпорында сандық ресурстарды пайдаланудың кешенді тәсілі.
Автоматтандыру мен цифрландырудың бірнеше мысалын қарастырайық:
Білім беру ортасын автоматтандыру цифрлық оқулықтарды, бейнесабақтарды және оқу процесін жеңілдететін басқа да құралдарды пайдалануды көздейді. Цифрландыру адамның бос уақыты мен бастапқы деңгейіне сәйкес оқу қарқыны мен бағдарламасын таңдау мүмкіндігі болған кезде кері байланысы бар жаңа интерактивті білім беру жүйесін құруды көздейді.
Өндірісті автоматтандыру дәстүрлі қағаз журналдарының орнына жұмыс уақытын есепке алудың электрондық табелін жүргізуді қамтуы мүмкін. Өткізу жүйесін сандық түрлендіру кезінде қалыпқа немесе өтуге тігілетін RFID белгілері қолданылады. Қызметкерге уақытты белгілеудің немесе бір жерде қол қоюдың қажеті жоқ-ақылды жүйе бәрін өздігінен жасайды.
Экономиканы цифрландыру
Қазақстанда және басқа елдерде цифрландыруды қолдануға ұмтылатын негізгі сала бүгінде біртіндеп "цифрлық"экономикаға айналып келе жатқан экономика болып табылады. Яғни, барлық деректер сандық түрде өңделеді.
Цифрлық экономиканың көріністері:
онлайн қызметтер;
интернет арқылы сауда жасау;
электрондық төлемдер;
краудфандинг;
Интернеттегі жарнама;
электрондық құжат айналымы және т. б
Цифрлық экономикаға айналдыру азаматтарға қызметтер мен тауарларға тезірек және оңай қол жеткізуге мүмкіндік береді.
Бизнесті цифрландыру
Бизнесте цифрлық трансформация жұмыстың дәлдігін оңтайландыруға және жақсартуға ықпал етеді және компаниялардың электронды платформаларға көшуін қамтиды.
Мұндай трансформацияның 3 кезеңі бар:
Автоматтандыру.
Цифрландыру.
Сандық түрлендіру.
Соңғы кезеңде бизнесті басқарудың бүкіл жүйесі өндіріс әдістерінен бастап кәсіпорынның экономикалық стратегиясына дейін өзгереді.
Өнеркәсіпті цифрландыру
Өнеркәсіпте компанияларды цифрландыру бірқатар процестерді сапалы жаңа деңгейге шығаруға мүмкіндік береді, соның ішінде:
жобалау;
өндірісі;
кәсіпорынды басқару.
Сандық Алгоритмдер қарапайым қайталанатын операцияларды да, күрделі есептерді де шеше алады.
Өндірісті цифрландыру
Технологиялар маңызды міндеттердің толық спектрін шеше отырып, қазіргі заманғы өндірісті толық қайта құруға мүмкіндік береді:
Ақпаратты жедел өңдеу.
Клиенттердің тәжірибесін жақсарту.
Бизнес-процестердің икемділігін арттыру.
Денсаулық сақтауды цифрландыру
Денсаулық сақтау саласында цифрлық трансформация бірнеше бағытта жүріп жатыр. Қазір ең танымал – адам денсаулығының жай-күйін қашықтықтан бақылауға мүмкіндік беретін гаджеттер жасау. Сонымен қатар, арнайы алгоритмдерді қолдану:
диагноз қою тезірек;
медициналық қателіктердің санын азайтыңыз;
жаңа дәрі-дәрмектердің дамуын жеделдету.
Білім беруді цифрландыру
Білім беру жүйесін цифрлық трансформациялау, бірінші кезекте, мектептер мен жоғары оқу орындарын Баршаға арналған оқыту мен оқыту материалдарының қолжетімділігін арттыруға арналған қазіргі заманғы цифрлық технологиялармен жарақтандыруды көздейді. Сондай-ақ, болашақта оқушылар қалауы бойынша үйден шықпай-ақ білім ала алатын онлайн-білім беруге баса назар аударылатын болады.
Білім беруді цифрландырудың артықшылықтары:
оқушыларды ерте жастан тәуелсіздікке үйрету;
қағазбастылықты жою: оқушыларға үнемі көптеген дәптерлер мен оқулықтар алып жүрудің қажеті жоқ, ал мұғалімдерге барлық құралдар қажет: бір планшет макулатураның килограммын алмастырады;
үнемдеу-кеңсе шығындарын азайту, оқулықтар/дәптерлердің электрондық нұсқаларын пайдалану аз шығындарды талап етеді;
шалғай елді мекендердегі адамдар үшін білімнің жоғары қолжетімділігі.
Тұжырымдаманың мүмкін кемшіліктері:
оқушылардың әлеуметтенуінің төмендеуі;
физикалық дамуға аз көңіл бөлінеді;
педагог қызметінің төмендеуі.
Сандық түрлендіру білім беруді қол жетімді, толық және үнемді ете алады, бірақ мүмкін болатын кемшіліктерді болдырмас үшін мұқият жоспарлау және мұқият енгізу арқылы ғана.
Қаланы цифрландыру
Технологиялар камералар мен датчиктердің көмегімен қаладағы өмір туралы ақпарат жинауға, сондай-ақ көлік, қылмыс, экология және т.б. байланысты жағдайды болжауға мүмкіндік береді.
Көлікті цифрландыру
Цифрландырудың әсерін біз бәріміз сезінеміз, өйткені көлікте ол біртіндеп жүріп жатыр. Әлем тек жолдар туралы ғана емес, сонымен қатар олардың жүктелуі, кептелістер мен апаттардың болуы, қамту сапасы және т. б. туралы ақпарат бар сандық карталармен толығады.
Одан әрі даму – ұшқышсыз көлік құралдарының, оның ішінде қоғамдық мақсаттағы көлік құралдарының санын ұлғайту. Әлемде қазірдің өзінде басқарылмайтын метро пойыздары, автобустар мен әуе дрондары белсенді сынақтан өткізілуде.
Ғылымдағы цифрландыру
Ғылым саласында жаңа технологиялар есептеулер мен есептеулерді жеделдетуге бағытталған. Бұдан басқа, бірыңғай жүйе әлемнің түкпір-түкпіріндегі ғалымдарға деректерді автоматты режимде қысқа мерзімде алмасуға мүмкіндік береді.
Кез-келген ашылу тезірек жасалады және тексеріледі.
Қаржы саласындағы цифрландыру
Қаржы саласында жаңа технологиялар – бұл блокчейн және қолма-қол ақшасыз есеп айырысу. Біріншісі-көптеген адамдар сенбейтін криптовалюталар ғана емес, сонымен қатар кез-келген ақша операцияларын қорғаудың қуатты құралы. Сонымен қатар, цифрлық трансформация келесі салаларда жүреді:
мобильді банкинг;
онлайн-шопинг;
қашықтан төлем және жұмыс.
Көптеген банктер өз клиенттеріне көптеген операцияларды бөлімге бармай-ақ қашықтан орындауға мүмкіндік береді.
Ақпараттық жүйелерді цифрландыру
Ақпараттық жүйелерді цифрландырудың мәні-Қазіргі заманғы адам жүйеде адами факторға қарсы тұрудың және күресудің қажеті жоқ. Құжаттарды электронды түрде жасауға болады, жеткізу қызметі әдетте пиццаға тапсырыс беретіндігіңізді есте сақтайды, ал медициналық карта кабинеттер арасында жоғалмайды.
Айта кетейік, Astana Hub IT-стартаптар халықаралық технопаркінің барлық қатысушылары салық жеңілдіктеріне ие болады. Преференциялар қатысушыларды КТС, ҚҚС, тауарлар импортына ҚҚС, роялти салығы, ЖТС және резидент еместер үшін әлеуметтік салық сияқты салықтарды төлеуден босатады. Мемлекеттік қолдаудың осындай шарасы IT-компанияларға үнемделген қаражатты өз жобаларын дамытуға қайта инвестициялауға мүмкіндік береді.
Цифровизация – это внедрение современных цифровых технологий в различные сферы жизни и производства.
В конце XX века начали говорить о технологиях IoT и цифровой экономике, тогда как в Казахстане в это время только начали появляться первые мобильные телефоны. С тех пор прошло более 20 лет, и интернет вещей стал для нас привычным явлением: практически у каждого есть дома умные устройства, которых во всем мире насчитывается уже более 26 миллиардов единиц.
Технологии цифровизации успешно внедряются и в Казахстане на протяжении последних лет. Но если процесс запущен уже давно, то почему мы не видим его масштабов? Все просто: один из показателей успешной трансформации – это открытая информация, которая меняет социальные, политические и бизнес-процессы и приводит к улучшению качества жизни.
Что это и зачем?
Глобальная цифровизация – звучит внушительно. Расскажем простыми словами, что это такое и почему это хорошо для всех?
Для начала разделим нашу жизнь на составляющие. Мы все зависим от эффективности работы правительства, покупаем товары и услуги в интернете и оффлайн, общаемся и используем информацию. Цифровизация делает все эти процессы более простыми.
Где применяется цифровизация прямо сейчас:
- в быту;
- на производстве;
- на работе;
- в государственных структурах;
- в бизнесе.
Бытовая цифровизация для большинства давно стала понятной и привычной. И речь не идет о каких-то навороченных и дорогих системах вроде «умного» дома – даже обычная мультиварка с управлением по Wi-Fi, которая есть у многих, является ярким примером бытовой цифровизации. Многие люди часто используют еще одну цифровую систему – сигнализацию. Специальный датчик следит за тем, есть ли в квартире посторонние, и в случае их обнаружения сигнализирует на пульт дежурному. Есть и более сложные системы, которые блокируют выходы из помещения в случае вторжения.
Производственная цифровизация занимается сокращением монотонного физического труда для человека, организовывает и контролирует трудовые и производственные процессы и обеспечивает безопасность сотрудников компании. Допустим, простой рабочий идет на свое место к станку, но почему-то включается сирена, а самому сотруднику сообщают о нарушении техники безопасности. Это «умная» система видеоаналитики заметила, что работник вошел в цех без каски, подала сигнал и спасла человеку жизнь.
Одна из главных заслуг цифровизации государства – это снижение количества бумажной волокиты и бюрократии при оформлении документов.
В чем отличие цифровизации от автоматизации?
Понятия цифровизации и автоматизации нередко путают. Некоторые уверены, что если в офисе стоят компьютеры с доступом в интернет, то предприятие уже в каком-то смысле можно назвать цифровым. Только и ПК и интернет – это всего лишь инструменты, позволяющие упростить и даже автоматизировать некоторые процессы, но они никак не ведут к цифровой трансформации.
Цифровизация направлена не столько на автоматизацию и совершенствование рабочих и производственных процессов (хотя это зачастую необходимо), сколько на изменение всей бизнес-модели. Автоматизация улучшает производство, однако при ней сохраняется способ ведения дел на предприятии, а при цифровой трансформации меняется сам продукт, трансформируются взаимоотношения между клиентом и поставщиками, позиционирование самой компании. Это комплексный подход к использованию цифровых ресурсов на предприятии.
Рассмотрим пару примеров автоматизации и цифровизации:
- Автоматизация в среде образования предполагает использование цифровых учебников, видеоуроков и других инструментов, упрощающих учебный процесс. Цифровизация же предполагает построение новой интерактивной образовательной системы с обратной связью, когда человек имеет возможность выбирать темп и программу своего обучения в соответствии с наличием свободного времени и исходным уровнем.
- Автоматизация на производстве может включать в себя ведение электронного табеля учета рабочего времени, вместо традиционных бумажных журналов. При цифровой трансформации пропускной системы используются RFID-метки, которые вшиваются в форму или пропуск. Сотруднику вообще не нужно будет отмечать время или расписываться где-то – умная система сделает все самостоятельно.
Цифровизация экономики
Пожалуй, основной сферой, где стремятся применять цифровизацию в Казахстане и других странах, является экономика, которая сегодня постепенно становится «цифровой». То есть все данные обрабатываются цифровыми способами.
Проявлениями цифровой экономики являются:
- онлайн-услуги;
- торговля через интернет;
- электронные платежи;
- краудфандинг;
- реклама в интернете;
- электронный документооборот и т.д
Трансформация в цифровую экономику позволяет гражданам получать доступ к услугам и товарам быстрее и проще.
Цифровизация бизнеса
В бизнесе цифровая трансформация способствует оптимизации и повышению точности работы и предполагает переход компаний на электронные платформы.
Выделяют 3 этапа такой трансформации:
- Автоматизация.
- Цифровизация.
- Цифровая трансформация.
На последней стадии изменяется вся система управления бизнесом, начиная с методов производства и заканчивая экономической стратегией предприятия.
Цифровизация промышленности
В промышленности цифровизация компаний позволяет вывести на качественно новый уровень ряд процессов, включая:
- проектирование;
- производство;
- управление предприятием.
Цифровые алгоритмы могут взять на себя выполнение как простых повторяющихся операций, так и решение сложных задач.
Цифровизация производства
Технологии позволяют полностью перестроить современное производство, решая целый спектр важных задач:
- Ускоренная обработка информации.
- Улучшение клиентского опыта.
- Повышение гибкости бизнес-процессов.
Цифровизация здравоохранения
В здравоохранении цифровая трансформация идет по нескольким направлениям. Самое популярное сейчас – создание гаджетов, позволяющих дистанционно мониторить состояние здоровья человека. Кроме того, использование специальных алгоритмов позволит:
- быстрее ставить диагноз;
- снизить количество врачебных ошибок;
- ускорить разработку новых лекарственных препаратов.
Цифровизация образования
Цифровая трансформация системы образования, в первую очередь, предполагает оснащение школ и высших учебных заведений современными цифровыми технологиями, которые призваны повысить доступность обучения и обучающих материалов для всех. Также, возможно, в будущем будет сделан упор на онлайн-образовании, когда ученики при желании смогут получать знания не выходя из дома.
Преимущества цифровизации образования:
- приучение учеников к самостоятельности с раннего возраста;
- устранение бумажной волокиты: учащимся не придется постоянно носить с собой многочисленные тетради и учебники, а учителям — всевозможные пособия: один планшет заменит собой килограммы макулатуры;
- экономия — снижение затрат на канцелярию, использование электронных версий учебников/тетрадей требует меньших затрат;
- более высокая доступность знания для людей в отдаленных населенных пунктах.
Возможные недостатки концепции:
- снижение социализации учеников;
- меньшее внимание физическому развитию;
- уменьшение функции педагогов.
Цифровая трансформация может сделать образование более доступным, полным и экономичным, но только при тщательном планировании и аккуратном внедрении, чтобы избежать возможных недостатков.
Цифровизация города
Технологии позволят собирать информацию о жизни в городе с помощью камер и датчиков, а также прогнозировать обстановку, связанную с транспортом, преступностью, экологией и т.д. Собранные данные будут анализироваться искусственным интеллектом, который сможет выдавать рекомендации по улучшению разных сфер функционирования мегаполиса.
Цифровизация транспорта
Влияние цифровизации мы все испытываем на себе, так как в транспорте она уже постепенно происходит. Мир наполняется цифровыми картами, на которых есть информация не только о дорогах, но также их загрузке, наличии пробок и аварий, качестве покрытия и т.д.
Дальнейшее развитие – увеличение числа беспилотных транспортных средств, в том числе общественного назначения. В мире уже активно тестируются беспилотные поезда метро, автобусы и воздушные дроны.
Цифровизация в науке
В сфере науки новые технологии направлены на ускорение расчетов и вычислений. Кроме того, единая система даст возможность в кратчайшие сроки обмениваться данными ученым, находящимся в разных уголках мира, в автоматическом режиме.
Любые открытия будут делаться и проверяться быстрее.
Цифровизация в сфере финансов
В финансовой сфере новые технологии – это блокчейн и безналичные расчеты. Первый – это не только криптовалюты, которым многие не доверяют, но еще и мощнейшее средство защиты любых денежных операций. Параллельно происходит цифровая трансформация в таких сферах, как:
- мобильный банкинг;
- онлайн-шопинг;
- удаленная оплата и работа.
Многие банки уже позволяют своим клиентам выполнять большинство операций удаленно, без посещения отделения.
Напомним, что все участники международного технопарка IT-стартапов Astana Hub получают налоговые преференции. Преференции освобождают участников от уплаты таких налогов, как КПН, НДС, НДС на импорт товаров, налог на роялти, ИПН и социальный налог за нерезидентов. Подобная мера господдержки позволяет IT-компаниям реинвестировать сэкономленные средства в развитие своих проектов.
Цифровизация информационных систем
Смысл цифровизации информационных систем в том, чтобы современному человеку не нужно было напрягаться и бороться с человеческим фактором в системе. Документы можно сделать электронно, служба доставки запоминает, куда вы обычно заказываете пиццу, а медицинская карта уже не затеряется между кабинетами.
Любая цифровизация начинается с открытия и сбора данных. Для того, чтобы система работала четко, необходимо собрать как можно больше информации. Специальная программа анализирует полученные данные и выдает оптимальный результат. Информационные системы могут оперировать исключительно фактической информацией, а могут и строить предположения, используя искусственный интеллект. Яркий пример такой системы – голосовые помощники Сири и Алиса. Они могут не только ответить на конкретный вопрос, но и ведут философские беседы с пользователем.
А что бизнес? Он вовсю использует цифровизацию IoT для увеличения прибыли. Системы, облегчающие труд человека, 3D печать, онлайн мониторинг, виртуальная реальность, интернет вещей – все это активно внедряется, применяется и работает в бизнесе любого масштаба.
Будущее и современные тенденции цифровизации
Цифровая трансформация уже постепенно приходит во все сферы жизни бизнеса и каждого человека, и со временем она будет становиться все более явной и заметной. Развитие идет и продолжит идти по 4 основным направлениям:
- Роботизированная автоматизация процессов (RPA).
- Интеллектуальная автоматизация с привлечением ИИ.
- Углубленная аналитика и большие данные (Deep Learning and Big Data).
- Новые средства бизнес-моделирования, имитационное моделирование (Simulation modelling).
Источники:
- https://www.gov.kz/memleket/entities/almaty/activities/1345?lang=ru&parentId=6766
- Цифровизация vs. Автоматизация
- Революция в мозгах, или чем цифровизация отличается от автоматизации
- Быть готовым: какие сферы затронет цифровизация
- Цифровизация
- Цифровизация и ее место в современном мире
- Цифровизация производства: как создать предприятие будущего?
- Готовимся к цифровизации жизни: какие сферы она затронет
Бөлісу
