Бұл жазба автоматты түрде аударылған. Бастапқы тіл: Орысша
Көптеген адамдар әлі күнге дейін it-ге тек бағдарламашы дипломымен кіруге болады деп санайды, ал әйелдер бұл жерде әсіресе қиын. Тағы бір миф бар: джуниорлар "қабылданбайды", өйткені компаниялар олардың өсуіне инвестиция салуға дайын емес. Іс жүзінде бәрі басқаша. Қазақстандық нарық жаңа кадрларға аса мұқтаж, ал өз ішінде даму мәдениетін қалыптастыратын компаниялар өнім мен процестерді ішінен білетін мамандарды алады.
Мұндай жолдың жарқын мысалы-Ажар мырзаның тарихы. Ол клиенттерді қолдау қызметінен бастады және бүгінде Solva technology-solva Group халықаралық финтех тобын дамыту орталығында Project Manager ретінде IT командасын басқарады. Оның тәжірибесі мынаны көрсетеді: IT-де сіз басқа саладан, дипломсыз және дайын білім жүгінсіз келе аласыз, егер оқуға және дамуға ниет болса.
- Ажар, қарапайымнан бастайық. Өзіңіз туралы аздап айтыңыз. Сіз немен өмір сүресіз?
— Мен 26 жастамын, Мүмкін мен туралы ең маңыздысы — мен бес жасар қызымның анасымын және әйелмін. Жұмыс менің өмірімнің маңызды бөлігі, бірақ одан тыс жерлерде мен белсенді өмір сүруге тырысамын: залға барамын, сноубордпен жүремін, жазда вейкбордты жақсы көремін. Алматы қаласының маңында дүниеге келген, ал қаланың өзінде мен 7 жыл тұрдым — менің достарым, сүйікті кофеханаларым және сүйікті ісім — тауға шығу. Бұл менің қайта жүктеу әдісім.
- Ал IT-ге дейін кіммен жұмыс істегеніңізді айтыңыз. Сіз басынан бастап осы салаға бардыңыз ба?
- Шынымды айтсам-жоқ. Білімі бойынша мен экономист-менеджермін. Мансап жолы мен клиенттерді қолдау бөлімінің бастығы болған банктен басталды. Екі банктің бірігуінен кейін мен бірнеше мамандықты ауыстырдым-тіпті бір жарым жыл бойы тату-суретші болдым! Бірақ 2022 жылы мен офлайн филиалдарды қолдау менеджері лауазымына Solva-ға келдім. Біз кеңселерде жұмыс істеген және клиенттермен қарым-қатынаста болған менеджерлерге көмектестік.

— Және бұл әлі IT-мен байланысты емес еді, солай ма?
- Өте дұрыс. Бірақ содан кейін бөлімнің ішінде бізде қызықты бастама болды: көшбасшы өзін аналитикада сынап көруді ұсынды. Мен SQL, сценарийлерді үйрене бастадым-және маған күтпеген жерден ұнады. Осылайша менің IT-ге ауысуым басталды: мені Департаменттің талдаушыларына ауыстырды, сонымен қатар мен техникалық қолдау, қызметкерлерді жаңа өнімдерге үйретумен айналыстым. Біраз уақыттан кейін мен техникалық қолдау бөлімінің бастығы болдым.
- Яғни, сіз техникалық топтармен өзара әрекеттесе бастадыңыз ба?
- Иә, дәл. Біз жоспарлау кездесулеріне қатыса бастадық, даму барысын бақыладық, жергілікті менеджерлерге уақытында ақпарат бердік. Бұл бизнес пен IT арасындағы көпір болды. Бірте-бірте мен командалар арасындағы терең байланысқа қатыса бастадым.
- Сіз қалай жоба менеджері болдыңыз?
- Мүлдем күтпеген — осы жылдың қаңтар айында маған CEO Solva Technology келді-solva Group дамыту орталығы-Сергей Климов және өзін Project Manager ретінде сынап көруді ұсынды - А. біз бұған дейін тығыз жұмыс істедік: мен оған бизнестен кері байланыс бердім, ол бізге техникалық сұраныстар. Шамасы, ол менің бойымдағы әлеуетті көрді. Әрине, мен уайымдадым-импостер синдромын ешкім жойған жоқ. Бірақ сізде жауапкершілік болған кезде, сіздің артыңызда адамдар болған кезде — сізде қорқатын уақыт жоқ.
- Сіз компания ішінде өскенсіз. Жаңа рөлге барудан қорқу болған жоқ па?
- Болды. Және бұл жақсы. Сізді жоғарылатқанда немесе жаңа жауапкершілік жүктегенде, сіз әрқашан күмәнданасыз: "кенеттен Мен оны жеңе алмаймын ба?"Бірақ бұл тәжірибе емес, ішкі диалог мәселесі. Ең бастысы-қорқыныштың әрекетті тоқтатуына жол бермеу. Мен қорқатын болсам да, қорқыныш көрсетпейтін қызметкер болуды үйрендім. Бұл өсудің бір бөлігі.
- Solva Technology корпоративтік мәдениеті сізге бұл процесте қаншалықты көмектесті?
— 100%. Мен басшылармен өте бақыттымын. Олар әрқашан бастаманы қолдады, еркіндік берді, тырысуға және үйренуге мүмкіндік берді. Ең бастысы-бұзу емес, жақсарту. Егер сіз бірдеңе білмесеңіз-сұраңыз. Ешкім маған "бұл менің жауапкершілік аймағым емес"деп айтқан емес. Бұл ақымақ сұрақтар қоюдан қорықпайтын атмосфера.

-Ал сіздің Клиентті қолдау тәжірибеңіз Сізге PM-ом болуға көмектесті деп ойлайсыз ба?
- Әрине. Мен клиенттің барлық жолын түсінемін: өтініш беруден бастап несие алуға дейін. Мен ішкі процестердің қалай жұмыс істейтінін, қандай командалар жауап беретінін білемін. Плюс-сіз ұзақ уақыт қолдауда жұмыс істегенде, сіз дағдарыстарға үйренесіз. Өйткені олар сирек ризашылықпен жазады-әдетте бәрі жаман, сіз шұғыл түрде шешуіңіз керек. Бұл дағдарысты басқаруға арналған тамаша тренажер.
- Яғни, техникалық Фон PM үшін ең маңызды емес пе?
- Процестерді түсіну, коммуникацияларды құра білу және суретті толығымен көру маңызды. Solva Technology - де бізде күшті өнім топтары және бөлімдер арасында жақсы түсіністік бар. Біз басымдықтарды, мерзімдерді, ықтимал тәуекелдерді талқылаймыз-мұның бәрі диалогқа негізделген. Ал техникалық терминдерді процесте үйретуге болады.
- Сіз іс жүзінде компания ішінде өстіңіз. Мамандарды іштен өсіру идеясына қалай қарайсыз?
- Мен бұл тәсілдің үлкен жақтаушысымын. Джуниорды қалыптасқан идеялары бар синьорға қарағанда процестерге бейімдеу оңайырақ. Бұл компания үшін арзанырақ және дұрыс көзқараспен командаға тезірек енеді. Ең бастысы-өсу жүйесі. Solva Technology-де ол бар. Сондықтан мен қазір осындамын.
Айтпақшы, дәл осы принцип бойынша біздің дамып келе жатқан laboratory 3.0 жобасы құрылуда — ол тек тәжірибесі жоқ, бірақ мотивациясы бар бастаушы IT-мамандарды даярлауға бағытталған. Бұл қазақстандық нарыққа шынымен қажет кадрлар: оқытылған, ынталы және нақты процестерді түсінетін кадрлар. Бұл идея маған өте жақын-өйткені Мен өзім іштей жолдан өттім және сіздің мәдениетіңіз бен өніміңізді білетін маман өсірудің қаншалықты құнды екенін түсінемін.

- It-дегі әйел болуыңызға байланысты қиындықтар болды ма?
- Жоқ, шынымды айтсам. Solva Technology-де жынысы бойынша бөліну мүлдем жоқ. Бірақ кейде не істеп жатқаныңызды, әсіресе аға буынға түсіндіру қиын. Мысалы, ата-аналарға ақша үшін қалай "үйден жұмыс істеуге" және "бір нәрсені басуға" болатындығы әлі түсініксіз. Кемсітушілікке қарағанда тараптан көбірек түсініспеушілік.
- Сіздің дамуыңызды одан әрі қалай көресіз? Сіз қандай мақсаттар қоясыз?
— Мен өз жұмысымды тереңірек түсінгім келеді, барлық процестерді 100% түсінгім келеді. Мен еңбекқормын және көбінесе бәрін "әдептілікпен" жасаймын, бірақ мен үшін бәрі қалай жұмыс істейтінін түсіну маңызды. Әрі қарай-жоба менеджері ретінде өсу, ресурстарды жоспарлау, бюджеттеу дағдыларын дамыту. Келген маман болу.
- Қазір сіздің командаңызда қанша қызметкер бар?
- Шамамен 50. Бұл бизнес-талдаушылар, әзірлеушілер, тестерлер. Жақында командаға 1С мамандары қосылды.
— Ал соңғы сұрақ: Егер сіз өз жұмысыңызды бір сөзбен сипаттауыңыз керек болса, не таңдар едіңіз?
- "Темщик". Қазақ мәдениетінде-бұл "мұнда да, сол жерде де" әр түрлі міндеттерді шешетін, бір нәрсе келісетін, бір жерде көмектесетін адам. Міне, мен бір жобаны жүргізіп жатырмын, ал миллиондаған міндеттер бар, барлығы әртүрлі салалардан. Бұл тұрақтылық туралы емес, икемділік туралы. Және бұл маған жақын.
Ажар тарихы-IT-де "жабық есіктер" жоқ екендігінің дәлелі. Ең бастысы-оқуға, қиындықтарды қабылдауға және қателіктерден қорықпауға дайын болу. Solva Technology қызметкерлер қолдаудың алғашқы қадамдарынан бастап топ жетекшілеріне дейін өсе алатын ортаны жасайды. Бұл стереотиптерді бұзады және IT-тегі мансап туралы ойлайтын мамандардың жаңа буындарына жол ашады.
Многие до сих пор считают, что в IT можно попасть только с дипломом программиста, а женщинам здесь особенно сложно. Есть и другой миф: джуниоров «не берут», потому что компании якобы не готовы вкладываться в их рост. На деле всё иначе. Казахстанский рынок остро нуждается в новых кадрах, а компании, которые строят внутри себя культуру развития, получают специалистов, знающих продукт и процессы изнутри.
Яркий пример такого пути — история Ажар Мырзыга. Она начинала с должности в клиентской поддержке, а сегодня руководит IT-командой как Project Manager в Solva Technology — центре разработки международной финтех-группы Solva Group. Её опыт показывает: в IT можно прийти из другой сферы, без диплома и готового багажа знаний, если есть желание учиться и развиваться.
— Ажар, давай начнём с простого. Расскажи немного о себе. Чем ты живёшь?
— Мне 26 лет, и, наверное, самое важное про меня — я мама пятилетней дочки и жена. Работа — важная часть моей жизни, но за её пределами я стараюсь жить активно: хожу в зал, катаюсь на сноуборде, летом люблю вейкборд. Родилась в пригороде Алматы, а в самом городе живу уже 7 лет — здесь у меня друзья, любимые кофейни и любимое занятие — походы в горы. Это мой способ перезагрузки.
— А расскажи, кем ты работала до IT. Ты с самого начала шла в эту сферу?
— Честно говоря — нет. По образованию я экономист-менеджер. Карьерный путь начинался в банке, где я была начальником отдела клиентской поддержки. После слияния двух банков я сменила несколько профессий — даже была тату-мастером полтора года! Но в 2022 году я пришла в Solva, на позицию менеджера поддержки офлайн-отделений. Мы помогали менеджерам, которые работали в офисах и взаимодействовали с клиентами.

— И это ещё было не связано с IT, верно?
— Совершенно верно. Но потом, внутри отдела, у нас появилась интересная инициатива: руководитель предложила попробовать себя в аналитике. Я начала изучать SQL, скрипты — и мне это неожиданно понравилось. Так начался мой переход в IT: меня перевели в аналитики департамента, а параллельно я занималась технической поддержкой, обучением сотрудников новым продуктам. Через какое-то время я стала руководителем отдела технической поддержки.
— То есть ты уже начала взаимодействовать с техническими командами?
— Да, именно. Мы начали участвовать во встречах по планированию, следили за ходом разработки, вовремя передавали информацию менеджерам на местах. Это был такой мостик между бизнесом и IT. Постепенно я стала участвовать в более глубокой коммуникации между командами.
— Как ты стала Project Manager?
— Совершенно неожиданно — в январе этого года ко мне пришёл CEO Solva Technology — центра разработки Solva Group — Сергей Климов и предложил попробовать себя в роли Project Manager-а. Мы до этого тесно сотрудничали: я передавала ему обратную связь от бизнеса, он — технические запросы нам. Видимо, он увидел во мне потенциал. Конечно, я волновалась — синдром самозванца никто не отменял. Но когда на тебе уже есть ответственность, когда за тобой стоят люди — тебе просто некогда бояться.
— Получается, ты росла внутри компании. Не было ли страха идти в новую роль?
— Был. И это нормально. Когда тебя повышают или дают новую ответственность, ты всегда сомневаешься: "А вдруг я не справлюсь?" Но это вопрос не опыта, а внутреннего диалога. Главное — не дать страху парализовать действия. Я училась быть сотрудником, который не показывает страх, даже если боится. Это часть роста.
— Насколько корпоративная культура Solva Technology помогала тебе в этом процессе?
— На 100%. Мне очень повезло с руководителями. Они всегда поддерживали инициативу, давали свободу, возможность пробовать и учиться. Главное — не ломай, а улучшай. А если что-то не знаешь — спроси. Никто никогда не говорил мне: "Это не моя зона ответственности". Это та атмосфера, где не боишься задавать глупые вопросы.

— А как ты считаешь, твой опыт в клиентской поддержке помог тебе стать PM-ом?
— Безусловно. Я понимаю весь путь клиента: от подачи заявки до получения кредита. Я знаю, как работают внутренние процессы, какие команды за что отвечают. Плюс — когда ты долго работаешь в поддержке, ты привыкаешь к кризисам. Потому что туда редко пишут с благодарностью — обычно всё плохо, срочно нужно решать. Это отличный тренажёр для кризис-менеджмента.
— То есть технический бэкграунд — не самое важное для PM-а?
— Важно понимать процессы, уметь выстроить коммуникации и видеть картину целиком. В Solva Technology у нас сильные продуктовые команды и хорошее взаимопонимание между отделами. Мы обсуждаем приоритеты, сроки, возможные риски — и всё это строится на диалоге. А технические термины можно подучить в процессе.
— Ты фактически выросла внутри компании. Как ты относишься к идее выращивать специалистов изнутри?
— Я — большой сторонник этого подхода. Джуниора проще адаптировать под процессы, чем синьора с устоявшимися представлениями. Он дешевле для компании и, при правильном подходе, быстрее встраивается в команду. Главное — чтобы была система роста. В Solva Technology она есть. Поэтому я сейчас здесь.
Кстати, именно на этом принципе строится наш развивающийся проект Laboratory 3.0 — он как раз нацелен на подготовку начинающих IT-специалистов, которым не хватает опыта, но есть мотивация. Это те самые кадры, которые действительно нужны казахстанскому рынку: обученные, замотивированные, и уже понимающие реальные процессы. И мне особенно близка эта идея — потому что я сама прошла путь изнутри и понимаю, насколько ценно вырастить специалиста, знающего твою культуру и продукт.

— Были ли сложности, связанные с тем, что ты — женщина в IT?
— Нет, честно. В Solva Technology вообще нет деления по полу. Но иногда сложно объяснить, чем ты занимаешься, особенно старшему поколению. Родителям, например, до сих пор непонятно, как можно "работать из дома" и "что-то кликать" за деньги. Больше недопонимание со стороны, чем дискриминация.
— Как ты видишь своё развитие дальше? Какие цели ставишь?
— Хочу глубже разобраться в своей работе, понять все процессы на 100%. Я трудоголик и часто делаю всё «по наитию», но мне важно понимать, как всё устроено. Дальше — расти в роли проектного менеджера, прокачивать навыки ресурсного планирования, бюджетирования. Стать тем специалистом, за которым приходят.
— Сколько сотрудников сейчас в твоей команде?
— Около 50. Это бизнес-аналитики, разработчики, тестировщики. Недавно к команде добавились и специалисты по 1С.
— И финальный вопрос: если бы тебе нужно было описать свою работу одним словом, что бы ты выбрала?
— "Темщик". В казахской культуре — это человек, который «и тут, и там», решает разные задачи, что-то договаривает, где-то помогает. Вот и я — вроде бы веду один проект, а задач миллион, и все из разных сфер. Это не про стабильность, это про гибкость. И мне это близко.
История Ажар — доказательство того, что в IT нет «закрытых дверей». Главное — готовность учиться, принимать вызовы и не бояться ошибок. Solva Technology создаёт среду, в которой сотрудники могут вырасти от первых шагов в поддержке до руководителей команд. Это ломает стереотипы и открывает дорогу новым поколениям специалистов, которые только задумываются о карьере в IT.